ဝေါဟာရမည် ကေုာံအဓိပ္ပဲါဍေံ

ဗတ်သၟ ( ဘသၟ ၊ ဘတ်သၟ )
ပြဝံက်ဝေါဟာရမန်ဝွံ အ္စာအဘိဓာန်မန်တံ မပံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲပြကိုဟ်ညးတံဂှ် ဟွံဒး။

၁။ ပ္ဍဲပြကိုဟ်အဘိဓာန်မန်-အၚ်္ဂလိက် မဟိမု Mon-English Dictionary, Robert Halliday, First Edition, Bangkok, Siam Society, 1922. ဂှ် ပံက်လဝ်ပြဝံက်သာ်ဝွံရ။

မဝေါဟာရဂမၠိုၚ်	၀ါစၚ်္ဂ	ပြဝံက်အဓိပ္ပဲါ
ဗတ်သၟ	n.	likeness.
ရဴဗတ်သၟ	adv.	as, like as, after the manner of.
ညံၚ်ဗတ်သၟ	id	id
နဲဗတ်သၟ	id	id

၂။ ပ္ဍဲပြကိုဟ်အဘိဓာန်မန်-အၚ်္ဂလိက် မဟိမု The Modern Mon-English Dictionary, အ္စာနာဲထောန်ဝေ၊ First Edition, ဂှ် ပံက်လဝ်ပြဝံက်သာ်ဝွံရ။

ဗတ်သၟ	n.	likeness. ဒဒှ်မတုပ်
ညံၚ်ဗတ်သၟ	adv.	as, like as, after the manner of.
နဲဗတ်သၟ	id	id
ရဴဗတ်သၟ	id	id

ပြဝံက်အ္စာနာဲထောန်ဝေလေဝ် မပံက်ထ္ၜးလဝ် အတိုၚ်ပြဝံက်အ္စာ Robert Halliday ဂှ်ကီုရ။

ပြဝံက်ဝေါဟာရမန်`ဗတ်သၟ´ အတိုၚ်အ္စာအဘိဓာန်မန်တံမပံက်လဝ် ဟွံဒးရောၚ် အဲမဟီုဏာဂှ် သၟိက်ဂွံသ္ပပြာ ကတ် ကုတၠဝါသနာလိက်ပတ်မန်တံရ။

၁။ ပၟတ်ပၠေၚ်ဂြိုပ် တူစိုပ်တၟး၊ ဂမြိၚ်ဂမြံ ညံၚ်ကံဂဵုတး၊ ရုက္ခစိုပ်လေၚ် စံၚ်ပၠေၚ်အိုတ်သအး၊ ဒှ်ဂြိၚ်ချောံလ္ၚ ဗတ်သၟ သမ္တး၊ ဂၞိၚ်တလိၚ်ရုပ် သၠိုက်အထုပ်ချး။ ( ကဗျလၚ်္ကာဝွံ ကံက်နုက်နူလိက်မေဃသန် မၞုံပ္ဍဲပြကိုဟ်ဇၟန်လိက်မန် တြေံတြဟ်ကေုာံကဗျအလၚ်္ကာမန်ဂမၠိုၚ် တၠဂုဏ်အ္စာဝေဓညာဏ မတက်ပတိတ်လဝ်။ )

၂။ ယွံကောန်တၠ သၟီမတၠအဲ ပကၠေံကာဂစိုတ်တုဲရအဴ။ တၠအဲ က္ညစဴပကၚ်ရၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ရအဴ အမာတ်တံဂး။ ကောန်သၟီတုန်လေဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်နာ်ဗြဴဂှ်တုဲ သၟာန်တိုန်နာ်ဗြဴရ။ ယွံၝောံ သၟီမအဲ ပကၠေံကာဂစိုတ်တုဲရ။ အမာတ်တံ တိတ်ဒုၚ်အဲ ကဵုစဴပကၚ်ရၚ်နန် လမှ်ရ။ ညံၚ်ပိုဲစဴအာရ၊ ဍုၚ်ဗရာန္နသဳ စှ်ၜါယောဇနာ၊ ရးပိကၠံယောဇနာ ပိုဲညးၜါစဴပကၚ်ရၚ်ရ။ ၝောံတုန်လေဝ် ကဵုဒှ်ဇမၞော်ဗြဴမံၚ်မစှ်တြဴလ္ၚီရၝောံ။ ယွံတၠသ္ၚိ တၞဟ်နစဴအာဍုၚ်ဂှ် ဟဂပ်ဝ်ရအဴ။ မူဟိုတ်ရော၊ အဲမဒှ်ဇာတိနာ်ဝွံဂှ် မၞုံဂျိမသအဵုသအာ်လောန်ရောၚ်။ ယာံရထေဲပၞတ်ဒေါသက္တဵုဒှ်တုဲ ၚဳရံၚ်ဒး ကမၠောန်တမိတ်တံဂှ်တုဲ မၞိဟ်တံဂှ် ဒှ်အာဗတ်သၟရအဴ။ ( ကံက်နူသ္ကေံဇာတ်ဘူရိဒတ် )

၃။ ကာလဂှ် ဗောဓိသတ် မၠာ်ရံၚ်မွဲ ညာတ်ဗမၞးလၟဂှ်တုဲ ဍေံပလီုသဳလအဲကွေံရ ဂးတုဲ နူကၠာတေံရ အဲကေတ်ဖျေဟ်ဏာကၠေံဍေံ ဒဵုဍုၚ်နာ်တေံတုဲ ၀ဳမာန်ပြာသာတ်မၞုံကဵုဒယိုၚ်အတှ်လ္ၚီ သီုကမၠောန်ဗြဴဝုတ်ကညာ ပန်ကၠံ ပုၚ်ဒိပ် ဍာ်ဒိပ် ယာတ်ဒိပ် အပေါတ်ဒိပ် ကယိုၚ်ဒိပ် ဇိုန်ကဵုဍေံ။ ဍေံမံၚ်ဟွံမာန်၊ ဍေံတိုန်ဍုၚ်မၞိဟ် ဂးတုဲ မၞိက်ရတ်အနဂ္ဃၚုဟ် မၞိက်ကာမဒ မဇိုန်ကဵုပၟိက်အိုတ်သီုဂှ် အဲဇိုန်ကဵုဍေံဟွံကေတ်။ လမှ်ဝွံ ဍေံကေတ်နၚ်လမာဲတုဲ ဍေံကၠုၚ်ထ္ၜးစုတ်အဲပၠန်သွံ။ ပ္ဍဲပူဂဵုမဒြိုဟ်ကဵုမိတ်သာ်ဝွံဂှ် ယာံရအဲထေဲပၞတ်ကဵုဍေံရသ္ဒဟ် သဳအဲလီုအာပၠန်ရ။ ဗမၞး အာလမ္ဗာယမန်ဂှ်တုန်လေဝ် ယာံအဲပၞတ် အဲၚဳဍေံတုဲဂှ် ဇကုဍေံ ဒှ်အာဘတ်သၟရ။ အဲဟွံထေဲပၞတ်ကဵုဍေံရ။ အဲ ဟွံ ပလီုသဳလအဲရ ဂးတုဲ ဗၜေက်ကၠေံမတ်တုဲ က္ဋိုပ်ဒလုက်ပၠောပ်ကၠေံပ္ဍဲကဝးဂှ်တုဲ မသက္ကုကသဳဟေၚ် တန်ဒၟံၚ်ရ။ ( ကံက်နူသ္ကေံဇာတ်ဘူရိဒတ်ဂှ်ပၠန် )

( အထံက်သက်သဳဝါကျမၞုံကဵုပိုတ်`ဗတ်သၟ´ဝွံ ချူပတိတ်ဏာဟွံအိုတ်ရ။ နွံတဴမဂၠိုၚ်။ ပ္ဍဲဝွံ ဗၞတ်ပိဒၞဲါဟေၚ် မထမံက်ထ္ၜးဏာရ။ )

အရေဝ်ပိတၚ်ဂှ် သ္ဂောံဗှ်ကေတ်တုဲ ကလေၚ်ၜတ်ကၞာတ်ကဵုပြဝံက်ပိုတ်`ဗတ်သၟ´အ္စာအဘိဓာန်မန်တံ မပံက်လဝ် လတူတေံညိ။ သိက်လဵုအဓိပဲါပိုတ်`ဗတ်သၟ´မမိက်သ္ဂး။ စဳစောတ်ရံၚ်ကဵုဂလာန်လတူတံဂှ်တုဲ ပြဝံက်ဝေါဟာရမန် ပိုတ်`ဗတ်သၟ´အ္စာအဘိဓာန်မန်တံမပံက်ထ္ၜးလဝ်ဂှ် ဟွံဒးရောၚ် အဲသၟိက်ဂး။

ဗွဲစၟတ် ပြဝံက်ပိုတ်`ဗတ်သၟ´ဂှ် ထေက်ကဵုသ္ဒးပံက်သာ်ဝွံရ။

မဝေါဟာရဂမၠိုၚ်	၀ါစၚ်္ဂ	ပြဝံက်အဓိပ္ပဲါ
ဗတ်သၟ	နာံ	ချောံ၊ ဗတေၚ်၊ အရာမသၠေက်သၠံၚ်ဒှ်အာဗီုချောံချးဗတေၚ်
ဒှ်ဗတ်သၟ	ကြိ	( ပိုတ်ကြိယာ`ဒှ်´ တောဲကုပိုတ်နာံ`ဗတ်သၟ´ ) ဒှ်ချောံ၊ ဒှ်ဗတေၚ်၊ သၠေက်အာဒှ်ချောံဗတေၚ်၊ တူဟေက်အာဒှ်ညံၚ်ချောံဗတေၚ်
ညံၚ်ဗတ်သၟ၊ နဲဗတ်သၟ၊ ရဴဗတ်သၟ	ကြိ-ဝိသေသ်	(သၠေက်သၠံၚ်အာ)ညံၚ်ကဵုချောံဗတေၚ်၊ နနဲဗီုချောံဗတေၚ်၊ ရဴချောံဗတေၚ်

(ဣဝွံ ဒှ်ပၟိက်အဲရောၚ်။ ပၟိက်တၠဝါသနာလိက်ပတ်မန်ပိုဲတံလေဝ် သၟိက်ဂွံတီကီုရောၚ်။ လဟီုအဲဝွံ မုတ်ကီု ဒွးကီု သၟိက်ကဵုချပ်စၚ်ခြၚ်ရ။ )