ဗြရတ် ဂွံဆဵုညာတ်ကေတ် ဂဍောၚ်မတ်နော်မိယာဲ မစုတ်လဝ်ပ္ဍဲရဴတုဲ ဒှ်လၞီစံၚ်တူဂၠိုၚ်သောသၞာ

ကြိုက်သၟိက်ကဵုဒှ် တဝှ်စလာဲ၊ တိုၚ်ဒဒှ်ကီု ပိုဲဒးဟီုဂၠဲါ၊ လၟေၚ်စလာဲ ပိုဲဂၠဲါတွံနၚ်၊ ဗြရတ်တုန်စိ ကောံမိနန်ဒြၚ်၊ ၜါမွဲနန်ဗၠဲ ပ္ဍဲမပ္ကၚ်ရၚ်၊ ကောံဗြဴယက္ခဳ ဏၚ်ကၚ်ရဳက္ဍၚ်၊ ပ္ဍဲမဒၟံၚ်တဴ ဒကဴနန်ဒြၚ်၊ ဗြရတ်သၟီဗၠာဲ ဂေတ်ဂဲါပ္ဍဲဝၚ်၊ ဂေၚၚ်ဝေၚ်ပၠန် ၀ုတ်ဒိုဟ်ပန်ကၠၚ်၊ ဂေၚၚ်အာကိုပ် စိုပ်ပါၚ်တရၚ်၊ သၟီဒတဴသၠၚ် ပ္ဍဲတရၚ်ဗၠဲ၊ ထောံဏာမတ်ကွေံ ဆဵုဒးရဴမွဲ၊ ဍေံကွက်လဝ်က္ဍၚ် ပါၚ်တရၚ်ပြဲ၊ ဗြရတ်ညာတ်သ္ကဲ ပ္ဍဲစိုတ်သၚ်ကာ၊ သၟာန်တိုန်အနဳ ဏၚ်ကၚ်ရဳကၠာ၊ မူရဴဂှ်မွဲ ပ္ဍဲတရၚ်ဒွါ၊ ဟီုညိဒေံမ နာဲပမုသာ၊ ရဴစွံလဝ်ကၠာ ပ္ဍဲဒွါတရၚ်၊ ဟီုကဵုကောညိ ယွံမိပ္ကဴတၚ်၊ ဏၚ်ကၚ်ရဳမိၚ် မုက်မတ်လှိၚ်လှၚ်၊ နာဲယာန်ချေံရတ် ကောသၟတ်ကလၚ်၊ မတ်ညးထပှ် ဒှ်ရာဇာဝၚ်၊ မိပပရၚ် ပြၚ်နၚ်ကဵုအဲ၊ တေံဗြဴထပှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ဝဳဝဲ၊ ပြၚ်နၚ်ကဵုကျာ ယွံကြုတ်ဏာအဲ၊ ဟိုတ်ဂှ်မိသ္ကဲ စွံပ္ဍဲတရၚ်၊ မိအံက်ဗြဴက္ဍၚ် ပြၚ်နၚ်ကဵုကျာ၊ ဗြရတ်ဂွံမိၚ် သွိၚ်မုက္ခဝါ၊ မုက်မတ်ဇြသ္ကဟ် မိၚ်ဒှ်ပူဆာ၊ ပ္ဍဲရဴဝွံဟေၚ် မတ်မိသေၚ်ဟာ၊ ချပ်တုဲဗြရတ် တြုံကၞတ်သာ၊ ဗြဲမတ်ဒတုံ ဘုံစက္ခုဒွါ၊ ဗှ်သၞာယာဲ လောံလာဲပူဆာ၊ လၞီစံၚ်တူ ဂၠိုၚ်သောသၞာ၊ ဗြရတ်ကုမ္မာ ကာလဂှ်သၟတ်၊ . . .

ဏၚ်ကၚ်ရဳဆာဲ ညာတ်နာဲဗြရတ်၊ မိသၟာန်တိုန်ရောၚ် ယွံဂဍောၚ်မတ်၊ မူဒှ်ကောဗၠာဲ ယွံနာဲဗြရတ်၊ ဍာ်ရမတ်နာဲ ဇွောဝ်ချာဲလယတ်၊ ပေၚ်ဂၠးသြိုဟ်နာဲ နူဗလာဲမတ်၊ မူဒှ်ပြဟ်သၟတ် ဍောတ်စိုတ်ကဵုမိ၊ ဟသေၚ်မိပ ပဝဒိတှိ၊ ဟွံရှ်ေသှ်ေသအး အိုတ်ညးသ္တုံဇွိ၊ ဟသေၚ်မိဟီု လီုစိုတ်ကောမိ၊ ဍိက်သ္ကံဆတ္တဝ် သၠုၚ်သဝ်ဍေံဗျိ၊ ဒေံဟွံလးလေၚ် တၟေၚ်စိုတ်နာဲသ္ၚိ၊ မိကြိုၚ်ဂၠဲါအာ သမ္ဘာတမိ၊ ဒေပ်ဗၠာဲအဟံ ပၠံစှ်ေပ္ဍဲတိ၊ ကောညာတ်ဒုဟ်မိ နာဲသ္ၚိယာံဟာ၊ ဟသေၚ်မိကီု ဓရီုစန်စာ၊ မိဟွံပ္တေက်ပုၚ် ဟွံပ္ဍုၚ်သွကၠာ၊ ဟသေၚ်မိဟီု ပလီုက္တောဝ်ၜါ၊ ဟိုတ်ဗညာ ကောယာံဟာနာဲ၊ သၟာန်လေဝ်ဟွံဗြု ဒဒုသြိုဟ်နာဲ၊ ဟသေၚ်ဥပ္ပဲါ မိစနာဲဟာ၊ ဟီုတ္ၜေဟ်ရာဲသာတ် ကဵုအမာတ်စာ၊ နာဲညာတ်ပဝ စိုတ်မသၚ်ကာ၊ ဟိုတ်ဂှ်ကြုတ်ဏာ မယာံဟာနာဲ၊ ဟသေၚ်မိပ ပဝစဏာဲ၊ ဟွံမွဲပ္ဍဲဂၠံ ဗတံကြေဝ်ဂဲါ၊ နာဲညာတ်ခါတ်မှာတ် ဂၞိန်ယာတ်ပြးချာဲ၊ ညာတ်ပတိပတ် ၀တ်ဗြဴသရာဲ၊ ဗြဴဝွံဟွံဆာဲ ဝေၚ်ကဵုဗၠာဲဘာ၊ ညာတ်သာ်ဂှ်ကၠာ နာဲသၚ်ကာစိ၊ ဟီုညိနာဲသ္ၚိ စိုတ်မိဟွံတန်၊ ဟီုကဵုညိကော အြနာဲလဂ္ဂန်၊ ဣဏၚ်ကၚ်ရဳ ဒ္ၚဳသၟာန်ဒက်ဒေါန်၊ လၞီဂၠိုၚ်တန် ၀န်စဝ်ဂၠိုၚ်အြ၊ တဲညံၚ်လောတ်ထဝ် မိဗန်လဝ်ကော၊ ယက္ခစံၚ်တူ လတူသြိုဟ်လော၊ ယီုမံၚ်ဟူဟူ လတူသြိုဟ်နာဲ၊ . . .

တုဲဗြရတ်ဂၠိန် ဗက်မိန်စရာဲ၊ ယွံမိကၚ်ရဳ ကျာ်သြဳကောဗၠာဲ၊ စိုတ်ပ္ဍဲမိဂှ် ဟွံဒှ်မာရာဲ၊ စိုတ်ဟွံစောန်ကၠိ ပ္ဍဲမိကျေဝ်လာဲ၊ ကောသ္ဍိုက်လအိတ် မိတ်ပရေၚ်ယာဲ၊ လာံသာစိုတ်နာဲ သၟီဗၠာဲဂၠါံဇွိတ်၊ ပဒဇပ်ညိ မိထဝ်ကလိတ်၊ လမၠံလုပ်မတ် ဍာ်ရမတ်တိတ်၊ နူစက္ခုဒွါ သီုၜါရမိတ်၊ ဒးလမၠံလအိတ် ဇွောဝ်တိတ်ရောၚ်နာဲ၊ ဏၚ်ကၚ်ရဳမိၚ် ကဵုသၟီကအီတွာဲ၊ မိပ်ပ္ဍဲစရိုတ် စိုတ်မိမြံမြာဲ၊ ကော်ကမၠောန်နာဲ ယာဲထေဲဂမ်အတ်၊ ဟာဲအကြဳဝန် ကမၠောန်ဍောတ်ဍောတ်၊ ဟွံပမၞိဟ်ကွေံ ပလှ်ေမုက်မတ်၊ စတုဲဆဝေၚ် ဗ္ဂေၚ်ဍုတ်လျတ်၊ ဗှ်ေဟွံမန လေပ်ဆကြကောတ်၊ စတုဲပလှ်ေ ညံၚ်ဗီုချေံသၟတ်၊ ဒးကဵုလေံဗတ် ဍောတ်ဍောတ်တံဏံ၊ ရပ်ဂွံလေံဒန် တက်ကမၠောန်တံ၊ ထဍေၚ်ကမၠောန် ဒေါဝ်နန်ထော်ဏံ၊ ကမၠောန်ဒြေပ်ဂဲါ ဂၞိန်လာဲဂြိုဟ်ချံ၊ ဗက်တက်ကမြဴ ဒြေပ်ဒဴဆံလံ၊ ဂၞိန်လာဲဂြိုဟ်ချံ ဍေံတံဒုၚ်ဂုန်၊ တလပိုန်ဗြဴ ကြဴယဝ်ဒှ်တုန်၊ လမျီုပိုဲဆာဲ တွာဲနာဲသီုဖျုန်၊ ဖေက်ၜိုၚ်ဖရံက် ညံၚ်ပံက်စးကုန်၊ ဒိုအ်တလဂုန် လ္တုန်ဝွံမွဲဝါ၊ ဏၚ်ကၚ်ရဳမိၚ် သွိၚ်ပါၚ်ဟီုအာ၊ ဗှ်ေတံတွံၚး ညံၚ်သအးညဳသာ၊ ကမၠောန်တွံၚး လးသီုသၞာ၊ တွံသီုပြာသာတ် ကြဴကြာတ်နာနာ၊ မိကဵုဗညာ မွဲသၞာထဝ်၊ ဆာန်လီဗတဲ မွဲဖုန်ကၟဝ်၊ ရေၚ်ကာန်နှဴရဴ တဴပ္ဍဲနန်ထဝ်၊ သၟီဗၠာဲဂိုၚ်ၜှ် ဍောၚ်ဒကှ်ကျဝ်၊ ကၞိၚ်ကဵုဃာန အဇထိုၚ်ထဝ်၊ ၜါမွဲသဝါန် ရေၚ်ကာန်တဝ်ဂၠဝ်၊ ဇြဟာန်တမိုဟ် ဖျုန်ဂြိုဟ်ဇတဝ်၊ သၟီကဵုဗြဴသွဝ် တဝ်ဂၠဝ်တဴတုန်၊၊

ဝေါဟာရမည်ဂမၠိုၚ် >~~~~~
သာ =
၁၊၊ (အကမ္မကကြိယာ)to be light, not heavy:
၂၊၊ (နာံ) borax: (ဗၟာဟီု = လက်ချား၊) သာ၊ သာအရိုၚ်၊၊
၃၊၊ (နာံ) a company, a following, a follower: ကျာ်တြဲကၞတ်သာ = the exalted Buddha the highest of all leaders: တြုံကၞတ်သာ = a man the highest of all leaders: နာဲသာ = the leader: ရဲသာ = the followers: သီုသာစှ်သုန် = with fifteen followers:
လာံသာ =
၁၊၊ (သကမ္မကကြိယာ) ပၠာံဗဇး၊ လှေံ၊ ပညးညံၚ်ဂွံမိပ်စိုတ်၊၊
၂၊၊ (အကမ္မကကြိယာ) သာယျာ၊ ရာၚ်ဆာဲ၊၊
ပတေက်၊ ပ္ဍုၚ် =
ပတေက်၊ ပ္ဍုၚ် မၞုံပ္ဍဲပိုဒ် - မိဟွံပ္တေက်ပုၚ် ဟွံပ္ဍုၚ်သွကၠာ - ဂှ် ဒှ်မကြိယာ(သကမ္မကကြိယာ)ရောၚ်၊၊ ဖျိန်ပုၚ် သီုမစုတ်တဴၜဵုဂှ် ဟွံပ္တေက်ပုၚ်၊ ဖျိန်သွ သီုဟွံစုတ်ၜဵုဂှ် ဟွံပ္ဍုၚ်သွ သၟိက်ဂး၊၊ ပုၚ်ဂှ် နွံရှ်ပ္ဍုၚ်၊ သွဂှ် ရှ်သာ၊၊
သဝါန် = (နာံ) ဒေန်၊ ဇံၚ်၊ ခါတ်၊၊
ထိုၚ် = (နာံ) သတ်သၠသၞေၚ် မတုပ်ညံၚ်ရဴသာဲ အဒဲါ၊၊ ထိုၚ်ဝွံ ဒမံၚ်ဍေံ နွံပ္ဍဲထၟောၚ်ဒုန်ရောၚ်၊၊

မကြိယာကၟက်လ္ၚဵု ရဴမကြိယာ[ကၠေၚ်]တံဂှ် နူဒဒှ်ပိုဒ်ကြိယာ ခါရသ္ပပိုဒ်နာံ နာံဝိသှ်ေမ္ဂး အပြံၚ်အလှာဲဗီုပြၚ်ဒမံၚ်ဍေံ နွံတဴရ၊၊ ဥပမာတုန်၊ မကြိယာ - ကၠေၚ် - ခါရပပိုဒ်နာံ နာံဝိသှ်ေမ္ဂး အက္ခဝ်ကၟက် - လ - ဂှ် မ္ဒးပြံၚ်ဗဒှ်အက္ခဝ်ကၟက် - န - ၊ အက္ခဝ် -န၊ဏ - တုဲ မကြိယာ - ကၠေၚ် - ဂှ် ဒှ်အာပိုဒ်နာံ နာံဝိသှ်ေ ရဴဝွံမ္ဂး - ကၞေၚ်၊ ကနေၚ်၊ ကဏေၚ်၊၊ လဂွံအဓိပ္ပဲါဍေံမာ ဇုက်မသ္ဂောံကၠေၚ်ဒက်စ၊ ပြဝမကၠေၚ်ဒက်၊၊ ကြိယာရဴဂှ် ဗၞတ်အဲမလ္ၚတ်တီကေတ်လဝ် ချူဗမံက်ထၜးကဵု ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ၊၊

မကြိယာကၟက် - လ - လ္ၚဵု ပြံၚ်ဗဒှ်အက္ခဝ်န၊ ဏ၊ ကၟက်န ( -ၞ ) မ္ဂး ဍေံဒှ်အာမနာံ၊ နာံဝိသှ်ေ
မကြိယာ ကၟက်လ	အက္ခဝ်န၊ဏ၊ ကၟက်န -ၞ	ဗီုပြၚ်
ကၠေၚ်	ကၞေၚ်၊ ကနေၚ်၊ ကဏေၚ်	ခါသရာဲပန်ဂှ် စမတ်မွဲတုဲ ဒှ်ဒုဟ်တလန်ကေသာ၊၊ ဣဿာစိုတ်သၟီ ကတဵုဒှ်တုဲ နတဲၜါဂှ် သၟီကဵုကၠေၚ်လဗိုန်တုဲ နတဲသၟီဟေၚ် ရပ်ဗၞုဟ်တ္ၚဵုစုတ် တလန်ကေသာရ၊၊ သရာဲတလန်ကေသာတုန် နအစောံတၠပါရမဳ ဟိုတ်ဒှ်အဵု မုဟ်ဗၞုဟ် ဒးဇုက်ကနေၚ် ဒကုတ်အာ၊ တလန်ကေသာ ရပ်ဗၞုဟ် ဒြေပ်ဒဴအာရ၊၊ (ဥပ္ပန္နသုဓမ္မာဝတဳရာဇာဝံသကထာ၊) တၞေၚ်ဟတ်၊၊
ကၠောဝ်	ကၞောဝ်၊ ကနောဝ်၊ ကဏောဝ်	ခေတ်သၟီဟွံခိုဟ် ညးဂၞဴဍုၚ်ကွာန်တံ ကၠောဝ်ဗျဵု၊ ဍုၚ်ဒှ်ကၞောဝ်၊၊
ကၠပ်	ကၞပ်၊ ကနပ်၊ ကဏပ်	သၞေဝ်ကေဝ် မကၠပ်စဂွံတံဂှ် ဒှ်ကၞပ်ဖအိုတ်၊၊
ကၠေဟ်	ကၞေဟ်၊ ကနေဟ်၊ ကဏေဟ်	ကၞေဟ်လက်ကြာပ်၊ သ္ၚာကၞေဟ်၊၊
ကၠပ်	ကၞပ်၊ ကနပ်၊ ကဏပ်	သၞေဝ်ကေဝ် မကၠပ်စဂွံတံဂှ် ဒှ်ကၞပ်ဖအိုတ်၊၊
ဂၠတ်	ဂၞတ်၊	ရုပ်ဂၞတ် မပုတ်ဂၠတ်လဝ်နာနာသာ်၊၊
ဂၠေါၚ်၊ ဒၠေါၚ်	ဂၞေါၚ်၊ ဒၞေါၚ်၊ ဂနောၚ်၊ ဒနောၚ်	ဂၠေါၚ်(ဒၠေါၚ်)ၜှ်စသတ်ကြုက် နကဵုဂနောၚ်(ဒနောၚ်)၊၊
ကၠဟ်	ကၞဟ်၊ ကနဟ်၊ တၞဟ်၊ တနဟ်	ပဟိုတ်ကဵုဗမၞးတံ နာဲပိုဲမ္ဒးတိတ်ဒၟံၚ်ဝၚ်ဂပဝ်ရောၚ်၊ ဗှ်ေ ပၠေၚ်ကောန်နာဲပိုဲတုဲ လၟုဟ် ဗှ်ေကၠုၚ်ပၠန်ဟာ၊ သာ်ဝွံ ဇန်ဂမၠိုၚ်ဂးတုဲ ရပ်ကေတ်တိကလောံ လေံကနဟ် ခဍေၚ်ဗက် ဒဗိုတ်ကၠဟ်၊၊ ဗမၞးဇုဇက ဖေက်ဘဲတုဲ ဒြေပ်ဒဴအာရ၊၊ (သ္ကေံဇာတ်ဝေသန္တဝ်၊ ဇုဇကပဝ်၊ ပဉ္စမဝဂ်၊)
ကၠာတ်	ကၞာတ်၊ တၞာတ်၊ ကနာတ်၊ တနာတ်	ကၞာတ်(တၞာတ်)တ္ၜဴ၊၊
ကၠေက်	ကၞေက်၊ ကနေက်	ကၞေက်မတ်၊၊
ခၠၚ်	ခၞၚ်	လျးခၞၚ်မခၠၚ်သာတ်အာ၊၊
ဗၠအ်	ဗၞအ်၊ ဗနအ်	ဂဏ္ဌိကပတ္တ = ဗဗေၚ်ဒွက်၊ ဗဗေၚ်တက်သၞာဲဗနအ် (ဗဗေၚ်မဗၠအ်လဝ် မိက်ဂး၊)
တၠာဲ	တၞာဲ၊ တနာဲ၊ တဏာဲ	တရိုန်တဏာဲ မတၠာဲလကဲစှ်ေ၊၊
ဂၠက်	ဂၞက်၊ ဂနက်	ဂၞက်သရီု၊၊
ဂၠဟ်	ဂၞဟ်၊ ဂနဟ်	ယွံကျာ်ဂမျိုၚ် နာဲက္ဍိုၚ်ထာၚ်သွာ၊ မၞိဟ်သမၠီုကၠာ ပိုၚ်ခြာပလွဳ၊ ဒလောန်တောဝ်ဂှ် ပဂနဟ်ပ္ညဳ၊ တိဇမၞော်ဂှ် ဍေံဂၠဟ်ပ္တုံၜဳ၊ တိသုန္ဓရဳ ဒတုံၜဳဟာ၊၊ (လိက်နယသမုတ်ဒြဳ၊)
တၠဟ်၊ တလှ်	ထၞဟ်၊ ထနဟ်	ဗၞတ်မွဲထၞဟ် တလှ်တိတ်အာ၊၊
တၠီု၊ တလီု (တလီ)	တၞီ၊ တနီ	တလီုဇကု ပ္ဍဲကၟာဍာ်၊၊ တၞီဍာ်၊၊
ဗၠၚ်	ဗၞၚ်၊ ဗနၚ်	ဇုက်ဗၞၚ်ခံက်၊၊

မကြိယာကၟက်လ မပြံၚ်ဗဒှ်မနာံ နာံဝိသှ်ေ နနဲရဴဂှ် နွံတဴ ဗွဲမဂၠိုၚ်၊၊ မကြိယာမဖှ်သာ်ဂှ် ဗၞတ်မဆဵုညာတ်တဴ ဂၠိုၚ်ညိဂှ်ဟေၚ် ချူဗမံက်ထၜးကဵုရ၊၊ ကြိယာသၟေဟ်တံဂှ်လေဝ် တၠပညာတံ ချပ်ဂြၚ်တီကေတ်အိုတ်ညိ၊၊

ဗြရတ်ကဵုကလော်ဗြဴမိဣဏၚ်ကၚ်ရဳ ရေၚ်ကာန်တဝ်ဂၠဝ် ပ္ဍဲကဵုနန်ထဝ်

ကြိုက်သၟိက်ကဵုဒှ် ကာလဂှ်အဴ၊ ရေၚ်ကာန်တုန်ဆန် ၜါမွဲနန်ပ္ကဴ၊ ဇြဟာန်တမိုဟ် ဖျုန်ဂြိုဟ်ဒမြဴ၊ စက်ရံၚ်သြဳလျး ခၠၚ်တမးတဴ၊ ဃောပုဏ္ဏမဳ လျးညံၚ်စဳသ္ဍဴ၊ တွာဲထိုၚ်ဃာန မိအဂ္ဂဗြဴ၊ ကောကနုဒ ပတ်ဒၟၜါအဴ၊ ပ္ဍဲလစသြိုဟ် ရာၚ်တမိုဟ်တဴ၊ ဗြရတ်ကုမ္မာ ကာလဂှ်အဴ၊ လပုဟ်တုပ်တဴ ရဴလပှ်ဇၟူ၊ ပ္ဍဲလစသြိုဟ် ရာၚ်တမိုဟ်အူ၊ တဲလပှ်ဇၟူ လၜက်ပူလဝ်၊ ပ္ဍဲဒၚ်ပၞးရော လောတ်ပဝူထဝ်၊ ညံၚ်ရဴပူလဝ် ပ္ဍဲဗြဴသွဝ်ကီု၊ သၟီကဵုမှာယျ ပမာဏဗီု၊ သၟဟ်သၟန်တဴကီု သီုၜါတြုံဗြဴ၊ ဇၟူကဵုစမၠံၚ် ၜတ်ညံၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴ၊ မိစမၠံၚ်ဗြဴ လဟိၚ်တဴစိုတ်၊ တဲၜါမိန်လဝ် ဗဵုဒ္ၚေါ၀်လျးပၠိုတ်၊ မိတ်တူထဝှဲါ ကၞိၚ်နာဲကြက်ဗိုတ်၊ သၟီထိုၚ်ဃာန ဇာပ်ထသီုဖအိုတ်၊ ညးၜါပေၚ်စိုတ် အိုတ်ပ္ဍဲနန်ထဝ်၊ ကမၠောန်ပေၚ်က္ဍတ် လွဳလွတ်သၟီဓဝ်၊ ပိုက်ပၞိက်လွိၚ် ဖလှိၚ်ဗြဴသွဝ်၊ ကမၠောန်ယက္ခ အဇဂန္ဓဝ်၊ သီုလှ်ေဒယှ်ေ ပလှ်ေမုက်ဂေါဝ်၊ ညံၚ်ညးကေလှာ ၜါမွဲလ္ၚောဝ်၊ လှ်ေသီုကျာ်သြဳ ဗနဳနန်ထဝ်၊ ဗဗဵုဗြဴသွဝ် စက္ကဝဝ်ဗၠာဲ၊ ဒြဝ်ကျာံသပေါတ် တလောတ်လေၚာဲ၊ ဒြဝ်ဗြုလလောၚ် ဖံမံၚ်တလာဲ၊ ခဍေဝ်ကဵုကျာံ ရာဂါံဂၠိုၚ်ဒၞဲါ၊ သဏောဲကဵုဆေၚ် ဗပေၚ်စိုတ်နာဲ၊ ရမျှာၚ်ဂမ်အတ် စိုတ်လျတ်ဆာဲ၊ ဗာတ်ဗြုဂြိုဟ်လာဲ ညံၚ်သာဲလလောၚ်၊ ဒဗိုန်ဒိၚ်ဒိၚ် ပိၚ်မှၚ်ပေါၚ်ပေါၚ်၊ ဗာတ်တလာဗြု ဗရုဏောၚ်ဏောၚ်၊ ကမၠောန်လှ်ေဒျာန် ရမျှာၚ်ၜတ်သောၚ်၊ ပ္ဍဲဒေါ၀်နန်ဂၠေါၚ် ညံၚ်သဘၚ်ပေဲါ၊ လဟိၚ်သောတ တလနန်ဗၠဲ၊ မိၚ်ပေဝ်သဏောဲ ဝေၚ်ပေဲါသဘၚ်၊ ပ္ဍဲဒေါ၀်နန်ဒြၚ် ညံၚ်သဘၚ်သွဝ်၊ စသိုၚ်လဟိၚ် သၟီကဵုရုပ်ထဝ်၊ ရေၚ်ကာန်တဝ်ဂၠဝ် မွဲနန်ထဝ်တုန်၊၊

ဝေါဟာရမည်ဂမၠိုၚ် >~~~~~~
ဇၟူ = စိၚ်တြုံ၊ စိၚ်ကၟက်
စမၠံၚ် = စိၚ်ဗြဴ၊ စိၚ်ၝောံ
ပတ်ဒၟ = ဖျုန်တှ်ပ္ဍဲဂၠးသြိုဟ်မၞိဟ်ဗြဴ
အဇ = ညံၚ်ရဴ၊
ကေလှာ = ကောန်ခၞေါ၀်၊ ဍုၚ်ဇမၞော်ကောန်ခၞေါ၀်ဂှ် နွံယၟုကေလာသ၊
လှ်ေ (ကြိယာမသက္ကုပိုဒ်ကမ်) = ပလှ်ေ (ကြိယာမၞုံပိုဒ်ကမ်)
ဒဗိုန် = ရမျှာၚ်ဍေံ ဗြုဒိၚ်ဒိၚ်
ပိၚ်မှၚ် = ရမျှာၚ်ဍေံ ဗြုပေါၚ်ပေါၚ်
ဗာတ်တလာ = ရမျှာၚ်ဍေံ ဗြုဏောၚ်ဏောၚ်
ရေၚ်ကာန် + တဝ်ဂၠဝ် = ဝေါဟာရၜါမဝွံ ဆပြယာဲရတၟေၚ်၊ အဓိပဲါတုပ် >~~~~~~

မကြိယာလ္ၚဵုတံဂှ် [ ကြိယာမၞုံပိုဒ်ကမ် - သကမ္မကကြိယာကီုလဝ်၊ ကြိယာမသက္ကုပိုဒ်ကမ် - အကမ္မကကြိယာကီုလဝ် ] နူဒဒှ်ပိုဒ်ကြိယာ ခါရသ္ပပိုဒ်နာံ နာံဝိသှ်ေမ္ဂး အပြံၚ်အလှာဲဗီုပြၚ်ဒမံၚ်ဍေံ နွံတဴရ၊၊ ဥပမာတုန်၊ မကြိယာ - စံၚ် - ဂှ် ခါရပပိုဒ်နာံ နာံဝိသှ်ေမ္ဂး သ္ဒးရၚ်စုတ်အက္ခဝ် - န၊ဏ - ၊ အက္ခဝ်ကၟက်န ( -ၞ ) တုဲ မကြိယာ - စံၚ် - ဂှ် ဒှ်အာပိုဒ်နာံ နာံဝိသှ်ေ ရဴဝွံမ္ဂး - စနံၚ်၊ စၞံၚ် - ၊ သ္ၚိစၞံၚ် = သ္ၚိ၊ ရုၚ်မစံၚ်ဇွ၊၊ ဒုန်စၞံၚ်၊ အှော်စၞံၚ် = ဒုန်၊အှော်မသ္ဂောံစံၚ်ဇွ၊၊ အတိုၚ်အဲမဟီုကၠုၚ်တုဲတေံရ မကြိယာလ္ၚဵု ရဴမကြိယာ - စံၚ် - ဝွံ ခါရသ္ပပို်ဒ်နာံ နာံဝိသှ်ေမ္ဂး သ္ဒးရၚ်စုတ်အက္ခဝ်ဝ၊ ကၟက်ဝ ( -ွ ) တုဲ ဒှ်အာ - စွံၚ် - လေဝ်နွံ၊၊ ဒှ်သာ်ဂှ်မာ စွံၚ်ဂှ် မကေတ်အဓိပဲါမွဲဗီုမ္ဂး -ပွ၊ ပြဝ- ၊ စၞံၚ်ဂှ် မဂွံအဓိပဲါမွဲတၞဟ်မ္ဂး - အရာဝတ္ထု၊ အပေါတ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲရောၚ်၊၊

မကြိယာလ္ၚဵု ရၚ်စုတ်အက္ခဝ်န၊ ဏ၊ ကၟက်န ( -ၞ ) မ္ဂး ဍေံဒှ်အာမနာံ၊ နာံဝိသှ်ေ
မကြိယာ	အက္ခဝ်န၊ဏ၊ ကၟက်န -ၞ	ဗီုပြၚ်
စံၚ်	စနံၚ်၊ စၞံၚ်	အဏံတုန်ရ သီုမိမၜါ၊ မယူတလာ စဳရေၚ်ဏာရ၊ အှော်ဗွဝ်ထပ် ပြေၚ်လဝ်သဗ္ဗ၊ ဋ္ဌာန်သ္ၚိစဏံၚ် စံၚ်ဇွကောန်ရ၊၊
ကှ်ေ	ကနေဟ်၊ ကၞေဟ်	သၟာကၞေဟ် စံၚ်ဗဂဵုလဝ်ပၞာၚ်တုဲ ကှ်ေအက္ခဝ်ရ၊၊
ဇူ	ဇနူ၊ ဇၞူ	ဇြပ်ဇၞူ၊ ဋ္ဌာန်ဇၞူ၊ ဇၞူသမၞိၚ်၊
စ	စန၊ စဏ၊ စၞ	အရာမစဂွံဂှ် ဒှ်စၞဖအိုတ်ရ၊၊ စၞမၞိဟ်ဂှ်ပုၚ်၊ စၞဂၠဴဂှ်ချောဲကၟတ်ရ၊၊
ပံက်	ပနံက်၊ ပဏံက်၊ ပၞံက်	ဒၞဲါညးမပံက်လဝ်ဂှ် ညးကော်စပၞံက်ရ၊၊ ကောန်ပၞံက်၊၊ (ပၞံက်ဝွံ လၟုဟ်ချူတဴ - ပၞော်)
ဒန်	ဒနန်၊ ဒၞန်	ဂတဵု ညးမဒန်စမွဲမွဲသာ်ဂှ် ဒှ်ဒၞန်ရ၊၊ သေံ လ္ပပသ္ကံ၊ တၟံ လ္ပပဒၞန်၊၊ တၟံပဒၞန်မ္ဂး မြရ ကၟေက်၊၊
တိုန် (တိန်)	တနိန်၊ တၞိန်	ဇိုၚ်တၞိန်၊ တၞိန်သောပါန်တံဂှ် ကၠောန်လဝ် တၞဟ်နသ္ဂောံတိုန်စှ်ေရ၊၊
ပေါဟ်၊ ပှော်	ပနောဟ်၊ ပၞောဟ်	တၠအဲ မရပ်လဝ်ပၞော်ဂှ် မုမွဲမပှော်ပၠန်ရော၊၊ လ္ပပှော်ဂစေံ နကဵုပၞောဟ်ညိ၊၊
ပုတ်	ပနုတ်၊ ပၞုတ်	ပၞုတ်မပုတ်ဂၞတ်ဝွံ ဟွံကေက်ဂှ်ရ အဲ သ္ဒးချူဇကေက်ဍေံ၊၊ တုပ်ပၟာညံၚ်ပါန်မုတ် မထတ်စိုတ်သၟိက်ပုတ်တၠိုဟ် ဆုဇမၞော်ကီု မုက်ပၞုတ်လေဝ်ကြဳ၊ ဂတေက်လေဝ်သွတ်၊ ဆုဂှ်ဇၞော်၊ ပါန်မုတ် သ္ဂောံပုတ်တလိုဟ်ဆုဂှ် ဝါတ်သန်၊၊ ( ဥပ္ပန္နဟံသာဝတဳရာဇာဝံသကထာ )
လီု (လိမ်)	လနီ၊ လၞီ	တၠအဲ ဒၟါနူကလောန်ဇကု ဟွံအာစိုပ်ဒတုဲဂှ် စိုတ်လ္ပလီုညိဏီ၊၊ လၞီစိုတ်ဂၠိုၚ် ယဝ်သ္ဒဟ် ဟွံခိုဟ်ကဵုဇကုရောၚ်၊၊ အက္ခရဝိပ္ပတ္တိ - လၞီအက္ခဝ်၊၊
လာ်	လနာ်၊ လၞာ်	ဟိုတ်နူလပှ်မထဗတ်လျတ်တဴသြၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုလှ်ေဂှ်ရ လၞာ်သြၚ်ၜဳ က္တဵုဒှ်၊၊
တၚ်	တနၚ်၊ တၞၚ်	တၞၚ်ဇိုၚ်တၞိန် ညးမတၚ်လဝ် နွံမုစိတၞၚ်ရော၊၊
ဇာၚ်	ဇနာၚ်၊ ဇၞာၚ်	သၟိက်ဂွံဂေတ်ဝေၚ် ဂေၚၚ်ဇိုၚ်ဝါ၊ ဂၠဲါဇာၚ်စက ပတဴယာကြာ၊ သီုညးၜါအဴ အာတဴအနဳ၊ တြုံရပ်ဂွံဇၞာၚ် ကွာ်လဗာၚ်အာ၊ ဗြဴလေၚ်တိုၚ်ပရှ်ေ ကွာ်ပလှ်ေအာ၊ ဒ္ၚဳအာစိုပ်ဟေၚ် ဇိုၚ်ဇရေၚ်လှာ၊၊ (လိက်သာရဝါန်)
စတ်	စနတ်၊ စၞတ်	စၞတ်ကံ၊ လေံစၞတ်ကံ၊၊ ကဏံ စတ်စုတ်ပ္ဍဲလေံစၞတ်တုဲ ပြာၚ်ကၠေံကဵုပၟတ်ရ၊၊
သာတ်	သနာတ်၊ သၞာတ်	သၞာတ်မသာတ်ဍာ်ဂၠုၚ်၊
တက်	တနက်၊ တၞက်	တက်နတၞက်ပသဲ၊
လိုန် (လိန်)	လနိန်၊ လၞိန်	အံၚ်ဇဲယျဝွံ စိုတ်ဒြိုဟ်သ္ကာတ်ဒဇန်သဟာသဳလောန်သန်၊ ဟွံဂိုဟ်လမျီုသတ် ဟွံဆာန်သက်က်ရောၚ်၊၊ ဂစိုတ်ကၠေံဂမှဳဂမၠိုၚ်တုဲ ဒဒှ်ဗဗေၚ်ပသဲသ္ၚာဖေဝ်ဂှ် ကေတ်ဏာရ၊၊ ဒှ်သ္ၚာယာတ်ယန်တံဂှ် ပကၠေံလၞိန်ဇိုၚ်ဖအိုတ်ရ၊၊ လ္ၚဵုပဖုန်၊ လ္ၚဵုပဒဲါသ္ၚာ၊ လ္ၚဵုပယာတ်ယာ၊၊ သ္ၚာပြးဇး အလုံဍာ်ၜဳကြုၚ် ဟီုအိုတ်ဟွံမာန်ရ၊၊ (ပြကိုဟ်ရာဇာဝၚ်မဒှ်တၞောဝ်ဒတောဝ်သၟိၚ်၊ ကျာ်ဇၞော်အစွောံ၊ သက္ကရာဇာ် ၁၁၂၈)
သံက်	သနံက်၊ သၞံက်	သၞံက်ဇြုံ၊၊
သူ	သနူ၊ သၞူ	နသၞူ မသူသ္ၚု၊၊
ပိုက် (ပိက်)	ပနိက်၊ ပၞိက်	နကဵုပၞိက် ပိုက်သဝိၚ်တဴလျလျ၊၊
ဒက်	ဒနက်၊ ဒၞက်	ဂစေံဒးဒၞက်ညးမဒက်ပါံလဝ်ဂှ်ရ၊၊
ဗာ်	ဗနာ်၊ ဗဏာ်၊ ဗၞာ်	ဆုဒကုတ်ဗဏာ်
ပါ်	ပနာ်၊ ပၞာ်	ပနာ်သတ်၊၊

မကြိယာ ရၚ်ထပ်စုတ်အက္ခဝ်န၊ဏ ကၟက်နတုဲ ဍေံမဒှ်အာပိုဒ်နာံ နာံဝိသှ်ေတံဂှ် တန်ဆဝွံကၠာရ၊၊

မကြိယာလ္ၚဵုတံဂှ် [ ကြိယာမၞုံပိုဒ်ကမ်-သကမ္မကကြိယာကီုလဝ်၊ ကြိယာမသက္ကုပိုဒ်ကမ်-အကမ္မကကြိယာကီုလဝ်၊ ] နူဒဒှ်ပိုဒ်ကြိယာ ခါရသ္ပပိုဒ်နာံ၊ နာံဝိသှ်ေမ္ဂး အပြံၚ်အလှာဲဒမံၚ်ဗီုပြၚ်ဍေံ နွံတဴရ၊၊ ဥပမာတုန်၊ မကြိယာ - သုၚ် - ဂှ် ခါရပပိုဒ်နာံ၊ နာံဝိသှ်ေမ္ဂး သ္ဒးချတ်ထပ်စုတ်အက္ခဝ် - ဝ - ၊ သာ်ဂှ်ဟွံသေၚ်မ္ဂး ချတ်ထပ်စုတ်အက္ခဝ်ကၟက် - ဝ - ၊၊ တုဲ မကြိယာ - သုၚ် - ဂှ် ဒှ်အာ - သဝုၚ်၊ သွုၚ် - မိက်ဂး၊၊ ပ္ဍဲမကြိယာမွဲ ထပ်စုတ်အက္ခဝ်ဝ၊ ကၟက်ဝတုဲ မဒှ်အာပိုဒ်နာံ၊ နာံဝိသှ်ေသာ်ဂှ်မ္ဂး ပိုဒ်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ် မၞုံပြဝံက်အဓိပ္ပဲါ - ပွ၊ပြဝ မိက်ဂးရ၊၊ မကြိယာဂှ်ရ ခါရမထပ်ချတ်စုတ်အက္ခဝ် - မ - ၊ အက္ခဝ်ကၟက် - မ - ယဝ်သ္ဒဟ် ဍေံဒှ်အာပိုဒ်နာံ၊ နာံဝိသှ်ေ ရဴဝွံမ္ဂး - သမုၚ်၊ သၟုၚ် - ရ၊၊ ပိုဒ်နာံ၊ နာံဝိသှ်ေမဖှ်သာ်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ် မၞုံပြဝံက်ဍေံ မကံက်အဓိပ္ပဲါ - ပူဂဵုမွဲမွဲ၊ အရာဝတ္ထုမွဲမွဲ၊၊ ပိုဲသ္ဒးသမ္တီလဝ် နွံမွဲ၊ ပ္ဍဲပိုဒ်နာံ၊ ပိုဒ်နာံဝိသှ်ေမၞုံကဵုအက္ခဝ်ဝ၊ ကၟက်ဝ၊ အက္ခဝ်မ၊ ကၟက်မ မလၟောဝ်ကၠုၚ်နူမကြိယာမဖှ်သာ်ဂှ်သာ်ဂှ် အခိုက်ညးတမၠာတေံ ညးတံ ချတ်စုတ်အက္ခဝ်ကၟက် (ရ) အကြာအကြာဂှ်၊၊ ဒၞဲါဂွံချတ်စုတ်အက္ခဝ်ကၟက် (ရ) ဂှ် ရံၚ်မွဲဗီုပြၚ်ဍေံဂတတေံတုဲ သ္ဂောံတီကေတ်ရ၊၊ သၟးညံၚ်ရဴမကြိယာ ပ = ပဝ၊ ပွ၊ ပြဝ၊၊ ဗုတ် = ဗဝုတ်၊ ဗွုတ်၊ ဗြဝုတ်၊၊ ဒုၚ် = ဒမုၚ်၊ ဒၟုၚ်၊ ဒြမုၚ်၊၊ တၟံပိုဒ်နာံတံဂှ် နွံကဵုအက္ခဝ်ကၟက် (ရ) ဖအိုတ်ရ၊၊ ဆဂး ခေတ်လၟုဟ် ချူကှ်ေစအောန်လောန်၊၊ သှ်ေတဴ ဗၞတ်ၜါပိဏီ မပ္တံကဵု ပြဝ၊ မြမောဝ်၊၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ မကြိယာလ္ၚဵုမၞုံကဵုအပြံၚ်အလှာဲဗီုပြၚ် ရဴအဲမဟီုဂးလဝ်ဂှ် သၟိက်ဂွံချူထၜးကဵုကုတၠဝါသနာလိက်ပတ်မည်တံ ပ္ဍဲမုက်လိက်ဗၠံက်လိက်ပတ်မည်ဏံရ၊၊

အပြံၚ်အလှာဲဗီုပြၚ်ဒမံၚ်မကြိယာလ္ၚဵု
မကြိယာ	နာံ၊ နာံဝိသှ်ေ	နာံ၊ နာံဝိသှ်ေ
	အက္ခဝ်ဝ၊ ကၟက်ဝ	အက္ခဝ်မ၊ ကၟက်မ
သုၚ်	သဝုၚ်၊ သွုၚ်	သမုၚ်၊ သၟုၚ်
ဇိုတ်	ဇဝိုတ်၊ ဇွိုတ်	ဇမိုတ်၊ ဇၟိုတ်
တုတ်	တဝုတ်၊ တွုတ်	တမုတ်၊ တၟုတ်
ပုတ်	ပဝုတ်၊ ပွုတ်	ပမုတ်၊ ပၟုတ် (ပါန်မုတ်)
သာ်	+	သမာ်၊ သၟာ်
စာ်	+	စမာ်၊ စၟာ်
ဒုၚ်	+	ဒမုၚ်၊ ဒၟုၚ်
တိုပ်	တဝိုပ်၊ တွိုပ်	+
တုၚ်	တဝုၚ်၊ တွုၚ်	+
သှ်ေ	+	သမှ်ေ၊ သၟေဟ်
မံက်	+	မမံက်၊ မၟံက်
ထောၚ်	+	ထမောၚ်၊ ထၟောၚ်
ဇန်	+	ဇမန်၊ ဇၟန်
ဇိက်	+	ဇမိက်၊ ဇၟိက်
ဇိၚ်	+	ဇမိၚ်၊ ဇၟိၚ်
ကတ်	ကွတ်	+
ကဵု	ကွဵု၊ တွဵု၊ တဝဵု	+
ကေတ်	ကွေတ်၊ တွေတ်၊ တဝေတ်	+
ဇက်	ဇဝက်၊ ဇွက်	+
ဗက်	ဗဝက်၊ ဗွက်	+
ဖက်	ဖဝက်၊ ဖွက်	+
တိၚ်	တဝိၚ်၊ တွိၚ်	+
တိုက်	တဝိုက်၊ တွိုက်	+
တော်	+	တမော်၊ တၟော်
ဂံၚ်	+	ဂမံၚ်၊ ဂၟံၚ်
ဂံက်	+	ဂၟံက်
ဒိုဟ် (ဒိဟ်)	+	ဒၟိဟ်
ဒေပ်	+	ဒၟေပ်
ဒုက်	+	ဒမုက်၊ ဒၟုက် (လေံဒၟုက်)
တောံ	တွောံ	တမောံ၊ တၟောံ
ရိုဟ် (ရိဟ်)	+	ရမိဟ်၊ (ရဂှ် ဒှ်အာလတုဲ) လမိဟ်၊ လၟိဟ်
ဒုန်	+	ဒမုန်၊ ဒၟုန်
ပေါတ်	ပဝေါတ်၊ ပွောတ်၊ ပြဝေါတ်	+
ပတ်	ပဝတ်၊ ပွတ်၊ ပြဝတ်	+
ဒး	ဒွး	+
ဒက်	ဒွက်	+
ပ	ပဝ၊ ပွ၊ ပြဝ	+
ဗုတ်	ဗဝုတ်၊ ဗွုတ်၊ ဗြဝုတ်	+
ခိုဟ် (ခိဟ်)	+	ခမိဟ်၊ ခၟိဟ်
လုတ်	+	လမုတ်၊ လၟုတ်
လီ၊ လေမ်၊ (လေမ်စၞာဲ)	+	လၟေမ်၊ (လၟေမ်စၞာဲ) = မာယာ
ကာန်	ကဝါန်၊ ကွာန် (တၞံဓိတာန်ကဝါန်)	+
ဇဵု	ဇဝဵု၊ ဇွဵု	+
သေက်	သဝေက်၊ သွေက်	+
သေက်ဇဵု	သွေက်ဇွဵု	+
ပိုက်	ပဝိုက်၊ ပွိုက် (ပွိုက်ကျာ)	+
သှ်	သဝှ်၊ သွဟ်	+
ဗှ်	ဗဝှ်၊ ဗွဟ်၊ ဗြဝှ်	+
ဗဝ်	ဗဝဝ်၊ ဗွဝ်၊ ဗြဝဝ်	+
ယဵု	ယဝဵု၊ ယွဵု	+
ယီု	ယဝီု၊ ယွီု	+
ရပ်	ရဝပ်၊ (ရ ဒှ်လတုဲ) လဝပ်၊ လွပ်	+
ယာ်	ယဝါ်၊ ယွာ် (ယွာ်သြောံ=pounding rice with a pestle)	+
ယိုက်	ယဝိုက်၊ ယွိုက် [carrying]	+
ပေါန်	ပဝေါန်၊ ပွောန်၊ (ကၠေၚ်ပွောန်)	+
ဗာန်	ဗဝါန်၊ ဗွာန် (ဂဥုဲဗွာန်မာ)	+
စံၚ်	စဝံၚ်၊ စွံၚ်	+
ပံၚ်	ပဝံၚ်၊ ပွံၚ်	+
ပန်	ပဝန်၊ ပွန်	+
သာတ်	သဝါတ်၊ သွာတ်	+

ဗၞတ်ဆဝွံ ကေတ်ကၠာရ၊၊ ခါရမတမ္ၚအ် ဗတိုက်စိုတ်ပၠန်မ္ဂး အဲ သ္ဒးချူထၜးကဵု၊၊ လၟုဟ် မကြိယာတံဂှ် ဂၠိုၚ်လောန်အာဂှ်ရ သၟိက်ဂွံတန်ဒေါံကၠေံ ဆၜိုတ်ဏံရ၊၊