မဝေါဟာရမည်ဂမၠိုၚ် မၞုံကုအဓိပ္ပဲါ မသ္ဇိုဟ်နက်ညိဂှ် ပ္ဍဲလိက်ပတ်မည် လက်ထက်ပိုယ်ဏံ ဟီုဂး ချူကှ်ေတဴ အောန်လောန်။ ဂှ် ဒှ် နိမိတ်မပရေံ ကုလိက်ပတ်မည် အရေဝ်မည်ပိုယ်ရ။ ပြဝမဟီုဂး ချူကှ်ေ မဝေါဟာရတံဂှ် အောန်ကၠုၚ်က္ဍၚ် ရှ်သာလိက်ပတ်မည် အရေဝ်မည် သ္ဒးဗျဟ်အာက္ဍၚ်။ မဝေါဟာရတံဂှ် တၟံညးမည်ပိုယ် ညံၚ်သ္ဂောံတီကၠိုဟ်ကေတ်မာန်ဂှ် သ္ဒးလ္ၚတ်ရောၚ်။ လ္ၚတ်အိုတ်ညိ။

တ္ၚဲဏံ မိက်ဂွံလဴထၜး ကုကလောမည်ပိုယ် မဝေါဟာရ မွဲမဓဝ်ရ။ မဝေါဟာရဏံ ပသာ်ရမျာၚ်ဍေံမတိတ်စၟတ်ဂှ် အဲ ဟွံတီတဴ။

ဇမြၚ် အဓိပ္ပဲါ = ညးမစံၚ်ဇွ။ ပါဠိ = ဆဝဍာဟက။ English: one who (officially) burns the deads, an undertaker.

မဝေါဟာရဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ် ပ္ဍဲသၠပတ်မၚ်ဗၠာဲလၟေန်။ သၠပတ်ဝွံ ဟီုဂး ပရူ(ကုဏ္ဍလဇာတ်) ဒဒှ်ဘဝဗောဓိသတ်တမၠာတေံ။ အခိၚ်မကှ်ေလဝ် သၠပတ်ဝွံ သက္ကရာဇ် ၁၁၃၉။ ညးလဵုမွဲမကှ်ေဂှ် ယၟုဟွံပြာကတ်။

ပ္ဍဲလိက်မိၝောံနန်ဂှ် ဇမြၚ် ညး ဟွံချူ၊ ညး ချူ ဂမြၚ်။
ဇၟန်လၚ်္ကာလိက် ရဴသာ်ဝွံ . . .
ဂၞကျာ်ဇၞော်ရ နဓမ္မတာ၊ ဂဝ်ဂၞဴပေၚ်သၟဟ် ထပှ်စန္ဒာ၊ ထပှ်ဂိတု ကောန်ဂၠုချဳအာ၊ ၀ဲအတိက်ကွေံ ဍေံကၠုၚ်ပြိုက်ဖာ၊ ဂဝ်ဂၞဴတုန်သွံ ဟွံဗၠးတိတ်အာ၊ ဂၞကျာ်ဇၞော်မှာ ဏၚ်သာဒေဝဳ၊ ဒမာနူကောန် ခန္ဓဒးဏှဳ၊ ဏၚ်သာဒေဝဳ ကျာ်သြဳရုပ်ထဝ်၊ ဒးလုပ်တဲယီု သီုသဇိုၚ်ဂဝ်၊ နာံဒဴထောံရုပ် ဆရုပ်ဒေၚ်ဂၠဝ်၊ မနောစိတ္တ တလနန်ထဝ်၊ သြိုဟ်ညံၚ်ထကး တဟးလၚ်ဇွောဝ်၊ လောတ်လောကမဝ် တူပါသာဒ၊ ကၠံၚ်မံၚ်ကမၠေဝ် အနဳဘောဂ၊ ညးဍုၚ်ရးဗ္ၚ ယာံထဖဳဒွါ၊ ကၠောန်တလာထဝ် အှော်ထဝ်ဗဳသ္တာ၊ ယိုက်ဇွဗြဴပၠန် ဗြဴရတ်ကညာ၊ ဇိုၚ်ဒဵုတလုဲ ပ္ဍဲဇိုၚ်ဂၚ်ဂါ၊ စွံသ္ၚိစဏံၚ် ဒမံၚ်အရာ၊ အလုံဍုၚ်ရး သအးသၟးဗဳသ္တာ၊ တိတ်စံၚ်ဇွကၠာ ဏၚ်သာဒေဝဳ၊ ပ္တိုန်သ္ၚိစဏံၚ် ကၠံၚ်ဒၟံၚ်တဝဳ၊ ခရှ်ဂမှဳ ဒ္ၚဳဖျေံမေတ္တာ၊ ပၟတ်လဟဵု ဂဵုတဴဖြာဖြာ၊ ကောန်ပ္ဍဲဂပ္ဘ ဂၞကျာ်ဂှ်မာ၊ ဗတိုဟ်တိတ်ရ ခဏဂှ်ကၠာ၊ ဂမြၚ်တံညာတ် သမ္ၚာတ်သိၚ်သာ၊ ဂမြၚ်လုပ်ကၟိပ် မိန်ကေတ်သာသာ၊ . . .

မဝေါဟာရကဝါန်ဂမၠိုၚ် နွံတဴ ပိသာ် အဲ မ္ဂးလဝ်ဂှ် နဲမုက်ဂၞန်မွဲ ( အက္ခရ်တမ် တုပ်၊ သွဵု ဟွံတုပ်၊ ဂစိုတ် လဆောဝ်တုပ် လဆောဝ် ဟွံတုပ် ) ဂှ် ချူထၜးကၠုၚ်လဝ်တုဲရ။ နဲမုက်ဂၞန်ၜါ ( အက္ခရ်တမ် ဟွံတုပ်၊ သွဵုဂှ် လဆောဝ်တုပ် လဆောဝ် ဟွံတုပ်၊ ဂစိုတ် တုပ် ) ဝွံ ဗၞတ်မဂၠဲါသၟဟ်ပကောံဂွံလဝ်တံဂှ် ချူထၜးဏာရ။ မဝေါဟာရမည်ဂမၠိုၚ် မလုပ်လၟိဟ်နဲဏံဂှ် ပ္ဍဲဇၟန်လိက် ဇၟန်လၚ်္ကာ ညး ချူကှ်ေတဴ ဂၠိုၚ်ညိရ။ မဝေါဟာရလ္ၚဵုတံပၠန် ပ္ဍဲဇၟန်လိက်မည်ပိုယ်လၟုဟ် သ္ဇိုၚ်သ္ဂောံဆဵုကွေံ။ မဝေါဟာရမဖှ်သာ်ဂှ် မည်ပိုယ်လၟုဟ် ဟွံချူ၊တုဲ ပကၠေံမဇ္ဇျဟ်ဂှ် ဟွံမိက်ကဵုဒှ်ညိရ။ ချူရောၚ် ရှ်သာလိက်ပတ် ဗျာပ်တရးအာ။

2. မဝေါဟာရကဝါန်လ္ၚဵုတံဂှ် အက္ခရ်တမ် ဟွံတုပ်၊ သွဵုဂှ် လဆောဝ်တုပ် လဆောဝ်ဟွံတုပ်၊ ဂစိုတ်တုပ်။ ညံၚ်ရဴဂလာန် ... တန်ကြန်၊ ၀ါတ်ဂါတ်။
((သမ္တီ ... ဂစိုတ်ဟွံမွဲ ယဝ်သ္ဒဟ် သွဵုဂှ် ဒးတုပ်ဟေၚ်။ ညံၚ်ရဴဂလာန် ... ခယ၊ သာဓာ၊ ထိမြိ၊ သဳကၠဳ၊ ပုသု၊ တူရူ၊ သေဂြေ၊ ဖဲလဲ၊ ယောသော၊ ဝဴပဴ၊ ပြးဇး၊ ယးတၟး။))

တန်ကြန်
သ္ဂုတ်သွာတ်
သ္ဍိုက်မၠိုက်
ဝါတ်ဂါတ်
ဖဲလဲ
ဂဵုလဟဵု
သၠးပွး
ဒးရး
တူရူ၊ တောရော
အိုဟ်တၟိုဟ်
သဳကၠဳ
ဓီုၜီု
ဒဒှ်ေဒယှ်
ဒယှ်တှ်
ၜှ်ပလှ်
ယိုက်ဒိုက်
ယးတၟး
သအးဇ္ၚး
ဆန်ၜန်
တန်ဆန်
ဗၞတ်ဗ္ၜတ်
ၜတ်ဗၞတ်
လၞိန်ဗပိန်
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်
ရှ်ေသှ်ေ
ရဴဂဴ
သွိုန်ဗပိုန်
ဆေဝ်ဒဝ်၊
တေဝ်ကြေဝ်၊ တေကြေ
ခယ
သာဓာ
သော်ရော်
ဗဳသ္တဳ
သ္တးလး၊ တးလး
ရိုဟ်ဂိုဟ်
အပ်ဒပ်
အာပ်ဒါပ်
ရိုၚ်ဇိုၚ်
ဖျာဲဖ္ဍာဲ
စၚ်ခြၚ်
သီရီ
ဟီုဇီု
ဖဳတွဳ
လောန်ထောန်
ရးကး
ပခိုၚ်နရိုၚ်
သ္ကိုပ်ဇြိုပ်
လ္စးလၟး
ဒစၚ်ဗၜၚ်
ထုဲဒရုဲ
ကဲဝဲ
ဆဴလဴ
ဟန်ဗန်
ဟိန်ဗိန်
နှဴရဴ
မြိထဍိ
မြိထိ၊ ထိမြိ
ဇိပ်ကၠိပ်
ဟံဗြံ၊ ဟောံဗြံ၊ သ္ၚောံဗြံ
ပ္ကၚ်ရၚ်
သိပ်ဂၠိပ်
ဇိပ်ဂၠိပ်၊ ဇိပ်ကၠိပ်
ၜတ်တကတ်၊ ၜတ်လကတ်
ကလှ်လဖှ်
ပှ်လှ်
အဲပရဲ
မိပ်သ္ၚိပ်၊ မိပ်သ္ဇိပ်၊ မိပ်ဇြိပ်
ဟိုၚ်ဘိုၚ်
သ္ဂေဟ်သွဟ်
သာက္ဍာ
သက်လက်၊ သက်လှက်
ဝဴပဴ
ဗဝ်သအဝ်
တဝ်ဂၠဝ်
သော်ဂရော်
သေၚ်လေၚ်
သံၚ်ဗြံၚ်
မံဂြံ၊ မအ်ဂြအ်
ခဝ်ဇဝ်
လမောဝ်လယောဝ်
အာန်တၞာန်
စံၚ်ပရံၚ်
အံၚ်ဒံၚ်
ယာကြာ၊ ယာတြာ
သ္ကာတ်နရာတ်
ဆံလံ
တြးမး၊ ကြးမး၊ ခြးမး
ဇံမံ၊ ဇအ်မအ်
စေံနေံ၊ စေအ်နေအ်၊ စေံဏေံ
အာဲတၟာဲ၊ အာဲကၟာဲ
ရးပး
ဒေါန်စမြောန်
ယောသော
ထဍိုက်ဂရိုက်
ကၞာၚ်ဗဗာၚ်
လၟောဝ်တယျောဝ်
ဘိၚ်တၠိၚ်
ဟီုကြီု
ဂစာဲဖ္ဍာဲ
ပြးဇး
မောဝ်ဇောဝ်
မှာရာ
ဒေပ်သဍေပ်
ဍာပ်နာပ်
သောဲဗြောဲ
ဂီုကၠီု
ခေါဝ်ရောဝ်
ဟာန်ဗာန်
ကုံရုံ
ၜိုဟ်သြိုဟ်
ခါတ်မာတ်
သံက်ဖ္ဍံက်၊ သြံက်ဖ္ဍံက်
ဒၞဲါဝဲါ
သံက်ဗြံက်၊ သံက်ဗရံက်
ဟံယံ
တ္ၚအ်လ္ပအ်
သာက္ဍာ
ယွံသွံ
သှ်ဒှ်
အးၚး
ပံၚ်လံၚ်
ဂဲါဝဲါ
စေမ်ဏေမ်
ပြေပြံၚ်၊ ပရေပရံၚ်
ဂၠေဲါဖ္ဍောဲ
ဇဳခရဳ၊ ဇဳထရဳ
ၜိုဟ်ရိုဟ်
ဆေဝ်နရေဝ်
လာံသာံ
လစေံလမေံ
ထဒၟ
ညာဏ်ဘာန်
ဆာယာ
သေနရေ
ဟိုၚ်ဘိုၚ်
ဒဝ်က္ဍဝ်
ကုဲသၞုဲ
ခဵုမဵု
စောန်လောန်
သေဝ်ဂြေဝ်၊ သေဂြေ
ဂစောန်ရနောန်၊ ရစောန်ရဏောန်၊ လစောန်လဏောန်
ခံမံ
ဂလာန်ဗဒါန်
သ္ကာတ်ဂြာတ်
စာ်ဂြာ်
အာဲဒဲါ
ဆာရာ
တောဲလောဲ
ဒေပ်သ္ဍေပ်၊ ဒေပ်ခ္ဍေပ်
လမာဲလဗာဲ
ခိုဟ်ရိုဟ်
ၚးတး
ကာဖာ
ဖလ
ခဏ
ဖောဝ်လောဝ်
ကဍာပ်သရာပ်
သ္ကာတ်ဗြာတ်
ကလှ်ဒပှ်
ဍာပ်နာပ်
ကြာန်ဒမာန်
ဇဝဳဇဝါ
ဇာနာ
ရိုဟ်ဂိုဟ်
သရပ်ဖဍပ်
ဒေက်ခ္ဍေက်
ထၜေါ၀်ထဝေါဝ်
ပုသု
ဂရှ်ဂဗှ်
ဆဵုရဵု
ဟန်သန်
ဆာယျာ
ကၠိုၚ်တမိုၚ်
ဗစောန်ဗရောန်
ဂဟတ်ဂရာတ်
ဘိၚ်တလိၚ်
ဆိုၚ်ၜိုၚ်
တက်ဂၠက်
တဝ်ဂၠဝ်
မက်ဂၠက်
ဒဗက်ဒဟက်
ဂရက်ဂဗက်
သမြေံဗဍေံ
ကုန်ကရုန်
လဴသဴ
စာ်မှာ်
ဇဵုၜဵု
ၚေတ်ပေတ်
သ္ကာတ်သာတ်၊ ကာတ်သာတ်
စှ်ဂၠဟ်
ဆာန်လာန်
ဆေတ်ပၠေတ်
ၜေဟ်ဂၠေဟ်
ဏာတ်ဖာတ်
ကဲလွဲ

ဂလာန်မပြယာဲဝေါဟာမည်တံဂှ် တီလဝ်အောန်မ္ဂး အရေဝ်ဇကုမဟီု၊ လိက်ဇကုမချူလဝ်ဂှ် ဍေံ ဟွံဇိပ်ဂၠိပ်ဇြိုဟ်နက်တုဲ လေပ်ဗဒှ်ကဵုလမ္ၚုစိုတ်ညးမကလၚ်ပၚ်မှိၚ်၊ ညးမဗှ်လိက်တံဂှ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ သၟိက်ဂွံဒှ် အစာတဝှ်မဟီုတွံခိုဟ်၊ အစာကၞေဟ်ဒယှ် သၟိက်ဂွံစိစောန် ပ္ဍဲအရာမချူကှ်ေမ္ဂး မပြယာဲဝေါဟာမည်ဂမၠိုၚ် သ္ဒးလ္ၚတ်လဝ်ဂၠိုၚ်ၚ်၊ သ္ဒးတီလဝ်ဂၠိုၚ်ၚ်။

ဝေါဟာရကဝါန်
ကဝါန် = နာံကြိုတ်/နာံဝိသှ်ေဝွံ လၟောဝ်ကၠုၚ် နူကြိယာ ကာန် [အကမ္မကကြိယာ = ကြိယာမသက္ကုပိုဒ်ကမ် / ကြိယာမဟွံမိက်ပိုဒ်ကမ်။]
ၜါမွဲစွံ ပိမွဲစွံ၊ ၜါမွဲဒွန် ပိမွဲဒွန်၊ ရေၚ်ကာန်၊ မဂလာန်ဝေါဟာ မပ္တံသာ်ဂှ် ဒှ်ပြယာဲဝေါဟာဍေံရ။

ကာန် ( အကမ္မကကြိယာ )၊ ပကာန်- ပ္ကာန် ( သကမ္မကကြိယာ )
= ပ္ဍဲညးၜါကဵုဒှ် ပ္ဍဲညးဂမၠိုၚ်ကဵုဒှ် ပ္ဍဲအရာဝတ္ထုၜါၜါကဵုဒှ် ပြဝမပြိုၚ်ပ ရေၚ်သ္ကံ၊ ပြိုၚ်ပ တုပ်တုပ်၊ ပြိုၚ်ကၠောန် ရေၚ်သ္ကံ၊ ပြိုၚ်ကၠောန် တုပ်တုပ်၊ ပြိုၚ်မံၚ် ရေၚ်သ္ကံ၊ ပြိုၚ်မံၚ် တုပ်ပ်၊၊
ပ္ကာန်က္ဍိုပ်မွဲဒၞဳ၊ = က္ဍိုပ်ၜါမ ကဵုတိက်မွဲဒၞဳ၊၊
ညးၜါရေၚ်ကာန်သာဓာ၊ = ညးၜါ မံၚ်တုပ်တုပ်၊ ညဳသာ၊ လေၚ်လး၊ သၞေံသၞဴညးသ္ကံ၊၊}

ကြိယာ ကာန်ဝွံ သၟိက်ပမနာံမ္ဂး ကြဴအက္ခဝ်ကဂှ် ထပ်စုတ်အက္ခဝ် ၀ ၊ ဟွံသေၚ်မ္ဂး သၟဝ်အက္ခဝ်ကဂှ် ကွက်စုတ် အက္ခဝ်ကၟက် ၀ တုဲ ဒှ်အာပိုဒ်နာံရ၊၊ ကာန် = ကဝါန်၊ ကွာန်၊၊ နာံမလၟောဝ်စှ်ေကၠုၚ် နူကြိယာမွဲမွဲဂှ် ညးကော်စ ကိတနာံ ဗတ်ပါဠိ၊ ကြိုတ်နာံ ဗတ်သံၚ်သာကြိုတ်၊၊
ကျာ်တြဲ ပပရိနိဗ္ဗာန် သၟဝ်တၞံဓိတာန်ကဝါန် ပ္ဍဲဂြိုပ်ဥဒျာန်သၟီမလ္လာ၊၊
ပ္ဍဲဝါကျဝွံ တၞံဓိတာန်ကဝါန် ဟီုဂှ် တၞံဓိတာန်ၜါတၞံ ရေၚ်မံၚ် မိက်ဂး၊၊ ပကတိမနာံ ကဝါန် မတုပ်ကဵုကြိုတ်နာံ ကဝါန် လတူဂှ် နွံမွဲမ၊ တၞံကဝါန်၊၊ ကဝါန်ဝွံ လၟောဝ်စှ်ေကၠုၚ် နူကြိယာဟွံသေၚ်၊ လဵုမာဲဇကုဍေံ ဒှ်ဒၟံၚ်ပိုဒ်နာံဒတုဲရ၊၊

မဲကဵုတလုၚ်လအာအဓိပ္ပဲါလတူဂှ်တုဲ (ဝေါဟာရကဝါန်) အဲ ခုတ်လဝ်ယၟုသာ်ဝွံဂှ် ဟိုတ်ဍေံ တၞဟ်သအာၚ် ဟွံသေၚ်။ မဝေါဟာရမည်လ္ၚဵုတံဂှ် ၜါမမွဲတောဲ၊ ပိမမွဲတောဲ၊ ပန်မမွဲတောဲ ညးတောဲဗဂပ်လဝ်တုဲ မည်တံ ဟီုဂးတဴအိုတ်ရ။ မဝေါဟာရတံဏံဂှ် တၞဟ်နဂလာန်သ္ဂောံကလိတ်ကလောတ်တုဲ ညးဟီုဂးတဴအိုတ်ရ။ မဝေါဟာရ ညးမတောဲဖျပ်လဝ်သာ်ဝွံဂှ် မကၠာကဵုမကြဴ လဆောဝ် အဓိပ္ပဲါပြယာဲတုပ်၊ လဆောဝ် ဟွံတုပ်။ ဒၞဲါဒၞဲါဍေံဂှ် ပိုယ် သ္ဒးတီကေတ် နဂမြၚ်ညာဏ်ဇကုရ။

မဂလာန်မွဲမွဲမဂှ် ချူစၟတ်သမ္တီကေတ်လဝ် နကဵုလၟေၚ် (ဗျန် + သွဵု + ဂစိုတ်။)
ပမာတုန် =
မဂလာန်(ဘ) ဂှ် ချူစၟတ်သမ္တီကေတ်လဝ် နကဵုလၟေၚ် (ဗျန် + သွဵု။) ဘဗျန် + အသွဵု ဖျပ်လဝ်တုဲ ဒှ်(ဘ) မိက်ဂး။
မဂလာန်(ဆာန်) ဂှ် ချူစၟတ်သမ္တီကေတ်လဝ် နကဵုလၟေၚ် (ဗျန် + သွဵု + ဂစိုတ်။) ဆဗျန် + အာသွဵု + ဂစိုတ်ကန် ဖျပ်လဝ်တုဲ ဒှ် (ဆာန်) မိက်ဂး။ မဲကဵုလၟေၚ်သာ်ဂှ်တုဲ မဝေါဟာရကဝါန်ဝွံ နွံတဴ ပိဗီု =

1. မဝေါဟာရကဝါန်လ္ၚဵုတံဂှ် အက္ခရ်တမ် (ဗျန်တမ်) တုပ်တုဲ သွဵု ဟွံတုပ်၊ ဂစိုတ်ဂှ် လဆောဝ်တုပ် လဆောဝ်ဟွံတုပ်။ ညံၚ်ရဴမပ္တံ (ကွိၚ်ကွိုက်၊ ကလိတ်ကလောတ်။)
2. မဝေါဟာရကဝါန်လ္ၚဵုတံဂှ် အက္ခရ်တမ် (ဗျန်တမ်) ဟွံတုပ်၊ သွဵုဂှ် လဆောဝ်တုပ် လဆောဝ် ဟွံတုပ်၊ ဂစိုတ်ဂှ် တုပ်။ ညံၚ်ရဴမပ္တံ (ဖဲလဲ၊ ဆန်ၜန်၊ ဟိန်ဗိန်၊ သ္ဂေဟ်သွဟ်၊ သ္ဂုတ်သွာတ်။)
3. မဝေါဟာရကဝါန်လ္ၚဵုတံဂှ် အက္ခရ်တမ် (ဗျန်တမ်) လေဝ်တုပ်၊ သွဵုလေဝ်တုပ်၊ ဂစိုတ်လေဝ်တုပ်။ ညံၚ်ရဴမပ္တံ (သိုက်သိုက်၊ ဂြုဂြု၊ ဂြီုဂြီု။)

ပၞောဝ်မဝေါဟာရကဝါန် ပိဗီု နနဲလတူဂှ် နဲမုက်ဂၞန်(1.)ဂှ် အဲ ချူထၜးကဵုကၠာရ။
1. မဝေါဟာရကဝါန်လ္ၚဵုတံဂှ် အက္ခရ်တမ် (ဗျန်တမ်) တုပ်တုဲ သွဵု ဟွံတုပ်၊ ဂစိုတ်ဂှ် လဆောဝ်တုပ် လဆောဝ်ဟွံတုပ် ...

( ... က ... )
ကၞုက်ကၞာဲ
ကြံကြ
ကြဴကြာတ်
ကြာတ်ကြဴ
ကလိတ်ကလောတ်
ကျိုၚ်ကျဝ်
ကယိုၚ်ကယျဝ်
ကွိုၚ်ကွုဲ
ကဝိုၚ်ကဝုဲ
ကဝေန်ကဝံက်
ကြၚ်ကြောဝ်
ကောပ်ကာဲ
ကမၠေကမၠံၚ်၊ ကမၠေဝ်ကမၠံၚ်
ကဝေန်ကဝး၊ ကဝးကဝေန်
ကရေဝ်ကရောတ်၊ တရေဝ်တရောတ်
ကရေဲကရောတ်
ကမြေဲကမြောတ်
ကၟုက်ကၟဝ်၊ တၟုက်တၟဝ်
ကံၚ်ကေဲ
ကလောံကလေန်
ကွဵုကွေတ်၊ တွဵုတွေတ်
က္တဴက္တာန်
ကမ္တဴကမ္တာန်
ကာဲကၞာဲ
ကာဲကဝ်၊ ကဝ်ကာဲ
ကၠၚ်ကၠောန်
ကြုပ်ကြး
ကြိုၚ်ကြၚ်
ကသီုကသေံ၊ ကသေံကသီု
ကြံကြိုၚ်
ကြဵုကြံ
ကွိၚ်ကွိုက်၊ တွိၚ်တွိုက်
ကြီုကြ
ကၠိကၠိုက်၊ ကၠိုက်ကၠိ
ကမၠိကမၠိုက်၊ ကမၠိုက်ကမၠိ
က္ဍၚ်က္ဍီု
ကၠဟ်ကၠိုက်၊ ကၠိုက်ကၠဟ်
ကိုပ်ကၠာ
ကေၚ်ကာ
ကၠိကၠ (ဂၠိက်ယာတ်ကၠိကၠ)
ကၠိုက်ကၟိုၚ် (စိုတ်ကၠိုၚ်ကၟိုၚ်)
က္ဍိုၚ်က္ဍဟ် (မသက္ဍိုၚ်က္ဍဟ်)
ကြိၚ်ကြၚ်၊ ကြိုၚ်ကြၚ်
ကသက်ကသာ
ကၞၚ်ကၞောဝ်
ကေဝ်ကၠေဝ်

( ... ခ ... )
ချူချာဲ
ခ္ဍဟ်ခ္ဍာဲ
ခရံၚ်ခရဴ
ချံက်ချာ (ဟီုချံက်ချာ)
ခညက်ခညောန်
ခြုပ်ခြး (ကြုပ်ကြး)
ခၚ်ခ (သၠေဟ်ပၟာ)
ခအိက်ခအှ်
ခီုခါတ်
ခၟိက်ခၟန်
ခံခေတ်၊ ခုံခေတ် (ခံခေတ်ခန်လွာ)(ကောပ်ကာဲ)
ခ္ဍဟ်ခ္ဍေဲ
ခနှိက်ခနှေန်
ခိုဟ်ခး

( ... ဂ ... )
ဂညိဂညာတ်
ဂစောက်ဂစဳ
ဂြုဲဂြ
ဂစုၚ်ဂစေဝ်
ဂစုက်ဂစေဝ်
ဂၠုဂၠ
ဂေက်ဂြဲ
ဂၠိုၚ်ဂၠၚ်
ဂြတ်ဂြေက်
ဂရိုက်ဂရာၚ်
ဂမျိဂမ္တာန်
ဂဝ်ဂါ၊ ဂေါဝ်ဂါ
ဂမ္တဴဂမ္တာန်
ဂုဟ်ဂေါန်၊ ဂုဟ်ဂေန်
ဂၞံၚ်ဂၞါတ်
ဂေါ၀်ဂပ်
ဂပ်ဂဝ်
ဂညိဂညန်
ဂေတ်ဂေၚ်
ဂွဂၠိ
ဂြံဂြ
ဂံက်ဂေန်
ဂစေအ်ဂစောတ်၊ ဂစောတ်ဂစေအ်
ဂြဲဂြေက်
ဂေတ်ဂဲါ
ဂၠိုက်ဂၠဲါ
ဂမ်အိက်ဂမ်အှ်
ဂအိက်ဂအှ်
ဂွဵုဂွိုက်
ဂၠါံဂၠဲါ၊ ဂၠဲါဂၠါံ
ဂွိၚ်ဂွဲါ
ဂပိုတ်ဂပိုၚ်
ဂြံၚ်ဂြ၊ ဂမြံၚ်ဂမြ
ဂြံက်ဂြ
ဂုဟ်ဂေန်
ဂေက်ဂြဲ
ဂမြိၚ်ဂမြံ
ဂမ္တံၚ်ဂမ္တဴ
ဂတံၚ်ဂတဴ

( ... ၚ .. )
ၚုၚ်ၚ
ၚံက်ၚေဲ
ၚံက်ၚာ်
ၚဳၚေတ်

( ... စ ... )
စလိုက်စလာဲ
စိစောန်
စၟဳစၟတ်
စိစတ်၊ စိစောတ်၊ စဳစတ်၊ စဳစောတ်
စလဳစလး
စာန်စး
စဵုစး
စ္ၜုဲစ္ၜော်
စောန်စိုတ်
စံက်စေက်
စန်စာ
စိစီု
စက်စာ
စဳစပ်
စက်စာန်
စိစုံ
စုံစမ်
စၟိၚ်စၟဴ

( ... ဆ ... )
ဆက်ဆေန်
ဆက်ဆံ

( ... ဇ ... )
ဇြေဟ်ဇြာဲ၊ ဇြာဲဇြေဟ်
ဇြိုပ်ဇြုဲ
ဇွဵုဇွိုက်
ဇုဇ
ဇၟံဇၟန်
ဇံက်ဇာ်
ဇတဝ်ဇတတ်
ဇဝဳဇဝါ
ဇရန်ဇရာ
ဇုဲဇာဲ
ဇဲဇာဲဇံက်ဇာ်
ဇကၠိုက်ဇကၠဝ်
ဇတ်ဇောမ်
ဇွောံဇွောဝ်
ဇဳဇပ်

( ... ည ... )
ညိည
ညေံညံ
ညေံညောံ၊
ညေံညံက်
ညိညောံ
ညဳညပ်

( ... ဍ ... )
ဍိုပ်ဍဴ
ဍိုဟ်ဍေတ်
ဍဟ်ဍေတ်
ဍုက်ဍေက်
ဍိုန်ဍောတ်
ဍုတ်ဍေဲ
ဍဵုဍိုက်
ဍံၚ်ဍေၚ်
ဍၚ်ဍီု
ဍိုန်ဍူ
ဍိုက်ဍုန်
ဍံၚ်ဍုဲ

( ... ဏ ... )
ဏဳဏာ် (နှဳနှာ်)

( ... တ ... )
တရံၚ်တရာ
တၟးတၟန်
တၞၚ်တၞောဝ်
တပ်တး
တ္ၚံက်တ္ၚေဲ
တ္ၚိုတ်တ္ၚဵု
တၠိၚ်တၠၚ်
တိၚ်တိုက်
တွိၚ်တွိုက်
တ္ၜောံတ္ၜၚ်
တြေံတြဟ်
တသောန်တသဝ်၊ တသန်တသဝ်
တသဝ်တသောန်
တၟုက်တၟဝ်
တၟေၚ်တၟဟ်
တ္ၚက်တ္ၚောန်၊ တ္ၚက်တ္ၚန်
တံၚ်တေဲ
တ္ၜန်တ္ၜောဲ
တ္ၜုဲတ္ၜော်
တက်တဲ
တန်တေဝ်
တမိတမန်၊ တၟိတၟန်
တသိတသောန်
တမှိၚ်တမှဴ
တေဝ်တောဝ်
တၚ်တှ်
တမၠၚ်တမၠောန်
တံၚ်တာ (တံၚ်တာစိုတ်ဟွံမာန်၊)
တသက်တသာ
တၟိၚ်တၟဴ
တန်တဴ
တပ်တၚ်
တိက်တၚ်

( ... ထ ... )
ထံၚ်ထေၚ်
ထရံၚ်ထရဴ
ထၟိက်ထၟန်
ထံၚ်ထာ
ထညှက်ထညှောန်
ထေဲထုတ်
ထမှုၚ်ထမှဴ
ထမှိၚ်ထမှဴ
ထနံၚ်ထနဴ
ထပိုတ်ထပံၚ်

( ... ဒ ... )
ဒလိုက်ဒလာဲ
ဒီုဒက်
ဒိၚ်ဒၚ်
ဒွန်ဒွက်
ဒလိန်ဒလာဲ
ဒဟုက်ဒဟက်
ဒဇဳဒဇောတ်
ဒတူဒလာဲ
ဒက်ဒေါန်
ဒိုက်ဒိန်
ဒိုဟ်ဒီု
ဒုတ်ဒီု
ဒိပ်ဒဲါ
ဒညက်ဒညန်
ဒုဒ
ဒဒိုက်
ဒညံက်ဒညာ်
ဒီုဒုဲ
ဒွိၚ်ဒွဲါ
ဒိုက်ဒြာတ်
ဒဟုဲဒဟး
ဒ္ဂုၚ်ဒ္ဂ
ဒိုက်ဒက်
ဒုတ်ဒေါ
ဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်
ဒ္ဂံၚ်ဒ္ဂါတ်
ဒနံၚ်ဒနာတ်

( ... ဓ ... )
ဓီုဓုဲ
ဓလိန်ဓလာဲ
ဓဇဳဓဇောတ်

( ... န ... )
နော်နာဲ
နံက်နာဲ
နသိနသောန်

( ... ပ ... )
ပလေဝ်ပလေတ်
ပတ်ပေါန်
ပွတ်ပွေါန်
ပလီုပလာ်
ပြဟ်ပြေဟ်
ပရေအ်ပရုတ်
ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်
ပျဲပျာံ
ပၠဳပၠအ်
ပေါပ်ပါက်
ပြုပြေၚ်
ပၞဟ်ပၞး
ပန်ပှော်
ပက်ပါ
ပိၚ်ပှ်
ပွဳပွူ
ပ္ဍေန်ပ္ဍဟ်
ပညဳပညပ်
ပလေပလံၚ်၊ ပလေဝ်ပလံၚ်
ပသိုက်ပသဝ်
ပၟိၚ်ပၟဟ်
ပျဳပျာ
ပ္ဍီုပ္ဍိုန်
ပၠောတ်ပၠော
ပ္တေဝ်ပ္တန်၊ ပ္တန်ပ္တေဝ်
ပသေက်ပသဝ်
ပၠေဝ်ပၠေတ်
ပၟၚ်ပၟဲ
ပူပါ
ပၠဳပၠန်
ပၠဳပၠး
ပျုတ်ပျတ်
ပကောံပကေဝ်
ပရူပရာ
ပၠောဟ်ပၠၚ်
ပရံပရာ
ပဏုက်ပဏေပ်၊ ပၞုက်ပၞေပ်
ပဒဳပဒါ

( ... ဖ ... )
ဖက်ဖာ
ဖန်ဖက်
ဖျဳဖျာ
ဖျဳဖျဴ
ဖျေဲဖျဴ
ဖျိုတ်ဖျး
ဖျးဖျောန်
ဖျေအ်ဖျောန်
ဖျုတ်ဖျတ်
ဖ္ဍုက်ဖ္ဍေက်

( ... ဗ ... )
ဗိုန်ဗတ်
ဗၠၚ်ဗၠန်
ဗျုဗျ
ဗဗြဳဗရ
ဗျဳဗျာပ်
ဗ္ဒဗ္ဒာဲ
ဗြုဗြန်
ဗရုဗရန်
ဗြံက်ဗြ
ဗြဳဗြ
ဗြဳဗြံက်
ဗ္ဂေတ်ဗ္ဂေၚ်
ဗပုၚ်ဗပၚ်
ဗၚ်ဗေဝ်
ဗတက်ဗတန်၊ ဗတက်ဗတုန်
ဗြဗြံက် (ဆုဗြဗြံက်)
ဗၠိုၚ်ဗၠ
ဗြုဲဗြော်
ဗၠိုၚ်ဗၠၚ်
ဗုဲဗာဲ
ဗျဵုဗျံက်
ဗိုၚ်ဗၚ်
ဗိုဟ်ဗိန်
ဗြိုဟ်ဗြး
ဗြော်ဗြး၊ ဗြးဗြော်
ဗၠိုက်ဗၠုဲ
ဗဒဳဗဒါ

( ... ဘ ... )
ဘိၚ်ဘၚ်
ဘိုက်ဘက်
ဘၚ်ဘုဲ

( ... မ ... )
မြိမြန်
မြီမြန်
မၚ်မွဲ
မိန်မံ
မြံမြာဲ
မြဟ်မြဴ
မိမ
မြမောဝ်၊ မြမဝ်
မုက်မတ်
မှံၚ်မှ၊ မံၚ်မ၊ မှောၚ်မှ
မိမိန်
မှာဲမှ
မှံၚ်မှဴ၊ မှောၚ်မှဴ
မြဟ်မြာဲ
မာမိုပ်
မိုပ်မာ
မြာၚ်မြဴ

( ... ယ ... )
ယောၚ်ယာ
ယံၚ်ယာ
ယၟုယၟာ
ယိုပ်ယာပ်
ယောပ်ယာပ်
ယာယဳ
ယံက်ယောဝ်
ယိုပ်ယာ
ယာပ်ယာ

( ... ရ ... )
ရံက်ရက်
ရိုဟ်ရေၚ်
ရဳရောတ်
ရေရောတ်
ရေဝ်ရောတ်
ရေရဲ (ဆုရေရဲ)

( ... လ ... )
လှေံလှန်
လၟေံလၟန်
လံက်လေတ်
လီုလာ်
လၞီလၞာ်
လၟောၚ်လၟိတ်
လုဟ်လန်
လၞုဟ်လၞန်
လုလန်
လှဲလး
လအ်လ၊ လံလ
လလအ်၊ လလံ
လလမ်၊ လလံ
လာဲလေၚ်
လဇုဲလဇ၊ လ္ဇလ္ဇုဲ
လၟုဟ်လၟတ်
လောလိန်၊ လဝ်လိန်
လောတ်လော
လသက်လသာ
လိၚ်လၚ်၊ လှိၚ်လှၚ်
လောတ်လော
လောံလာဲ
လောန်လာန်
လီလေဝ်
လီလာန်
လာံလး
လလောၚ်
လလး
လလဴ
လ္ၚာပ်လ္ၚာ
လ္ၚဟ်လ္ၚန်
လးလေၚ်၊ လေၚ်လး
လိုက်လဴ၊ လဴလိုက်
လံက်လာ်
လဳလောတ်
လလဳ
လန်လေဲ
လစေံလစံ၊ လစေံလစုံ
လှိၚ်လှောၚ်
လလုဲ
လိုက်လာဲ
လီလှေံ
လမိလမန်၊ လမေံလမန်၊ လၟိလၟိန်၊ လၟေံလၟန်
လုံလ
လၟုဲလၟေက်
လွဳလွတ်
လၟိၚ်လၟဟ်
လဒိုဟ်လဒဲါ၊ လဒိုက်လဒဲါ
လံက်လာ
လ္ၚုလ္ၚန်
လမ္ၚုလမ္ၚန်
လ္ၚုၚ်လ္ၚ
လုဲလေက်
လုလာဲ
လ္ၜုဲလ္ၜော်
လသာလသန်
လိုဟ်လာဲ
လောလိန်
လမဝ်လမာဲ
လဍိုဟ်လဍေၚ်

( ... ၀ ... )
ဝဳဝတ်
ဝိဝိၚ်
ဝဳဝဲ
ဝိုတ်ဝုဲ
ဝေန်ဝံက်

( ... သ ... )
သွေက်သွေဝ်
သြုတ်သြာၚ်
သဝဝ်သဝး
သဝုံသရး
သၞေံသၞဴ၊ သၞေအ်သၞဴ
သအဵုသအာ်
သာၚ်သောဝ်
သၟာန်သၟုက်
သၟဳသၟပ်
သ္တပ်သ္တး
သၟုၚ်သၟဴ
သအှ်သအေၚ်
သမ်အုဲသမ်အှ်
သမ်အိုပ်သမ်အုဲ
သေသာတ်
သိပ်သေဝ်
သိၚ်သာ
သၟဟ်သၟန်
သ္ၚိတ်သ္ၚဲ
သောသၞာ
သ္ကေက်သ္ကာ
သာံသာတ် (ဆုသာံသာတ်)
သၟိက်သၟန်
သၟးသၟန်
သၟာဲသၟ
သ္ၚေက်သ္ၚဟ်
သမ္ၚိက်သမ္ၚံက်
သ္ဒိုဟ်သ္ဒီု
သ္ဒီုသ္ဒုဲ
သမ္ဒိုဟ်သမ္ဒီု
သမ်အိက်သမ်အဝ်
သ္ၚိက်သမ္ၚဝ်
သံၚ်သိုန်
သက်သဳ
သမ္ၚံက်သမ္ၚာတ်
သ္ၚံက်သ္ၚာတ်
သ္စံၚ်သ္စာ
သၟေသၟ
သ္ဒသ္ဒိုၚ်၊ သ္ဒိုၚ်သ္ဒ
သ္ဒီုသ္ဒ
သုံသိုန် (သမ္ၚာတ်သုံသိုန်)
သ္ၚေံသ္ၚေက်၊ သ္ၚဳသ္ၚေက်
သ္တပ်သ္တေၚ်
သုသာန်
သအုဲသအာဲ
သ္ပာတ်သ္ဗ
သ္ဂံၚ်သ္ဂဴ
သ္တေၚ်သ္တပ်
သက်သာ
သ္ၚိတ်သ္ၚဴ
သရသရေန် (သြသြေန်)
သ္ဇိုၚ်သ္ဇိုန် (ဇြိုၚ်ဇြိုန်)
သီသန်
သ္တိက်သ္တၚ်
သ္ၚိတ်သ္ၚဲ
သ္ၚေံသ္ၚေက်
သ္ကာတ်သ္ကာ
သပါ်သပါ
သဝဝ်သဝဲ
သောသောတ်

( ... ဟ ... )
ဟိၚ်ဟိုပ်၊ ဟိၚ်ဟပ်
ဟုဲဟှဲ
ဟးဟာဲ
ဟုဲဟာဲ
ဟိၚ်ဟာဲ
ဟောဟာ
ဟေဟောၚ်
ဟုဟုဲ (ပုၚ်ဟုပုၚ်ဟုဲ)

( ... ၜ ... )
ၜေဲၜုတ်

( ... အ ... )
အေၚ်အောဟ် (အေၚ်ပုၚ်)
အုဲအှ်
အေၚ်အှ် (အေၚ်မသ)
အိုပ်အုဲ
အေၚ်အောတ်၊ အေၚ်အတ်
အှ်အောတ်
အိက်အာ်
အိုက်အာဲ
အပ်အုဲ၊ အာပ်အုဲ
အိန်အံၚ်
အရပ်အရာ
အနဳအနတ်
အဒိန်အဒါန်

အက္ခရ် အခိုက်မည်ဍုၚ်သေံ မချူကှ်ေတဴ ပ္ဍဲလိက်သၠရိုတ်၊ လိက်တၞးစက္ခော။ တၞဟ်နသ္ဂောံဒှ် ဒတုဲဖဵု ကုညးမလ္ၚတ်ဗှ် လိက်မည်တံတုဲ ဒးထမံက်ထၜးဏာရ။ အက္ခရ် (အ၊ အာ၊ အဲ၊ သြ၊ အဴ၊ အံ၊ အး။ ဋ၊ ဋ္ဌ၊ ဠ) တံဂှ် တၟေၚ်တၞဟ်ခြာ နူမအက္ခရ်မည်ပိုယ် မချူကှ်ေတဴ လၟုဟ်ဏံ။ အက္ခရ် (အ) ကဵုအက္ခရ် (ဘ) ဂှ် အခိုက်ညးမည်ဍုၚ်သေံတံ ချူဂှ် ကြပ်တုပ်မံၚ်ညိတုဲ ပစိုတ် လ္ၚတ်ဗှ်ညိ။ ဂၞန်သၚ်္ချာ (၉) ဂှ်လေဝ် တၟေၚ်တဴညိကီုရ။

သၟိက်ကဵုဂကူမည်ပိုယ်တံ ဂွံတီကေတ် ဒဒှ်ဂကူမည် ပ္ဍဲပစ္စုပ္ပန်ဏံတုဲ လၟေၚ်စလာဲဒဒှ်ဂကူမည် မဍာံစၟတ်မွဲ နူတၞးလိက်(နိုၚ်မၚ်းသောၚ်းသျှၚ်၊ President of Mon Literature and Culture Committee, Yangon) မချူလဝ် ပရူဒဒှ်ညးမဆဵုဂဗကေတ်လဝ်ဂှ် အဲ ချူပတိုန်ထၜးဏာ ပ္ဍဲမုက်လိက် (လိက်ပတ်မည်) ဏံရ။ ဇၟန်လိက်ဂှ် ဗတ်ဘာသာဗမာဟေၚ် ညးချူလဝ်တုဲ အတိုၚ်ဗတ်ဗမာဂှ်ရ အဲ ချူဏာ။ အခြၚ်ရ ကၠာဲဘာသာဟွံလေပ်ဂှ် ဟွံဂး။ သၠးအခေါၚ်ညိ။

ဦးနှောက်တွၚ် သန္တေတည်
မိမိ မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ (ရန်ကုန်) ဥက္ကဋ္ဌတာဝန် ထမ်းဆောၚ်သည့်အချိန်မှစ၍ တောၚ်ငူခရိုၚ် ထန်းတပၚ်မြို့နယ် ကၚ်မွန်ချုံဒေသကို ဦးနှောက်တွၚ် မသိမသာ နေရာယူထားသည်မှာ ကာလအတန်ကြာခဲ့ပြီ ယၚ်းဒေသနှၚ့် ပြန်လည်ဆက်သွယ်လိုသောစိတ် တဖွားဖွား ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပါသည်။

ပြန်လည်ဆက်သွယ်မိခြၚ်း
ကံကောၚ်းထောက်မစွာဖြၚ့် ပြန်လည်ဆက်သွယ်မိခဲ့ပါသည်။ ပြန်လည်ဆက်သွယ်မိပုံမှာ မိမိ၏ဇာတိရွာ ရေးမြို့နယ် လမိုၚ်းမြို့နယ်ခွဲ၊ ကော့တွတ်စံပြကျေးရွာမှ ဘုရားပွဲတော်ကျၚ်းပရေးဥက္ကဋ္ဌနှၚ့်ကျေးရွာဥက္ကဋ္ဌများသည် ရန်ကုန်မြို့သို့ ရုပ်ရှၚ်မၚ်းသား မၚ်းသမီး အဆိုတော်နှၚ့် လက်ဝှေ့သမားများ လာရောက်ငှားရမ်းရာတွၚ် မိမိအား ကူညီဆောၚ်ရွက်ပေးရန် အကူအညီတောၚ်းခံလာသဖြၚ့် အကူအညီပေးခဲ့ပါသည်။

လက်ဝှေ့သမားရှာဖွေသည့်နေ့တွၚ် (၃၅)လမ်းရှိ ပစ်တိုၚ်းထောၚ် ဗီဒီယိုထုတ်လုပ်ရေး ရန်ကုန်မြို့၌ လက်ဝှေ႕ပွဲများဖြစ်မြောက်အောၚ် စီစဉ်သူ စိုၚ်းဇော်ဇော်၏ ရုံးခန်တွၚ်ဖြစ်သည်။ အလုပ်ကိစ္စ ဆွေးနွေးနေချိန်တွၚ် လူငယ် (၄) ယောက် ဝၚ်ရောက်လာသည်။ စိုၚ်းဇော်ဇော်မှ ၄ၚ်းတို့လာသည့်ကိစ္စနှၚ့် မည်သည့်ဒေသမှလာကြောၚ်း မေးမြန်းရာ ထန်းတပၚ်မှဖြၚ့်ကြောၚ်း ဖြေကြားသံကို မိမိကြားမိသည်။

ထိုစဉ် မိမိဦးနှောက်တွၚ် သန္တေတည်နေသော အသိတစ်ခု လှုပ်နှိုးသကဲ့သို့ ခံစားရပြီး လူငယ် (၄) ဦးအနက် တစ်ဦးကို ထန်းတပၚ် ဆိုတာ တောၚ်ငူခရိုၚ်ကလား၊ ကၚ်းမွန်းချုံကို သိလားဟုမေးမိရာ ကၚ်းမွန်းချုံရွာသားများ ဖြစ်ကြောၚ်း ပြန်ဖြေပါသည်။

မိမိက ယၚ်းလူငယ်အား မၚ်းမွန်လူမျိုးလားဟုမေးရာ ကျွန်တော်မွန်လူမျိုးမဟုတ်ကြောၚ်း ပအိုဝ်လူမျိုးဖြစ်ကြောၚ်း မွန်လူငယ်လည်း ပါလာကြောၚ်း တဆက်တည်း မွန်လူငယ်ဆိုသူနှၚ့် မိတ်ဆက်ပေးပါသည်။ မွန်လူငယ် မၚ်းအောၚ်နိုၚ်မျိုးက ကျွန်တော် မွန်လူမျိုးဖြစ်ကြောၚ်း သို့သော် မွန်စကား မပြောတတ်တော့ပါ။ ရွာမှလူကြီးများလည်း မွန်စကား မပြောတတ်တော့ကြောၚ်းနှၚ့် မွန်လူမျိုးဖြစ်ကြောၚ်း သက်သေအဖြစ် မှတ်ပုံတၚ်ကို စိတ်လှုပ်ရှားစွာ မိမိအား ပြသပါသည်။

မိမိသည် မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ (ရန်ကုန်) ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ကြောၚ်း၊ ကၚ်းမွန်းချုံဒေသနှၚ့်ဆက်သွယ်လိုကြောၚ်း ပြောပြရာ လူငယ်က သူတို့လည်း မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ (ရန်ကုန်) နှၚ့် ပြန်လည်ဆက်သွယ်လိုကြောၚ်း၊ မည်သို့မည်ပုံ ဆက်သွယ်ရမည်ကို စုံစမ်းနေဆဲဖြစ်ကြောၚ်း ပြောပါသည်။

မိမိအမည် လိပ်စား ဖုန်းနံပါတ် အပြည့်အစုံ ရေးပေးပြီး ပြန်လည်ဆက်သွယ်နိုၚ်ကြောၚ်း အကူအညီ လိုအပ်ပါက တတ်အားသမျှ ကူညီမည်ဖြစ်ကြောၚ်း ပြောပြမိပါသည်။

မိမိတို့ အပြန်အလှန်စကားပြောနေသည်ကို နားထောၚ်နေသည့် စိုၚ်းဇော်ဇော်သည် ဆရာတို့ ဝေးကွာနေတဲ့ မွန်အချၚ်းချၚ်း ယခုလို ဆုံတွေ့ရသည်မှာ ပဋ္ဌာန်းဆက်အၚ်အားကြီးမားကြောၚ်း ကုသိုလ်ရေစက်ကူးကြောၚ်း ၀မ်းမြောက်ဝမ်းသာပြောဆိုပါသည်။

ပြန်လည်တွေ့ဆုံခြၚ်း
(၁၅)ရက်ခန့်ကြာသောအခါ မိမိထံသို့ ဖုန်းဖြၚ့် အကြောၚ်းကြားလာပါသည်။ ကၚ်းမွန်းချုံဒေသ၌ မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ ဖွဲ့စည်းပြီးကြောၚ်း၊ ယခုနှစ်တွၚ် မွန်အမျိုးသားနေ့ကျၚ်းပခွၚ့်တောၚ်းခံထားပြီဖြစ်ကြောၚ်း၊ မည်သို့ကျၚ်းပရမည်ကိုလည်း ညွန်ကြားစေလိုကြောၚ်း၊ အလံအမှတ်အသား ဖိတ်စာမှအစ အသေးအစိတ် သိလိုကြောၚ်း ပြောကြားပါသည်။

မိမိမှ မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ (ရန်ကုန်) လစဉ်ပုံမှန်အစည်းအဝေးတွၚ် အကျဉ်းမျှတၚ်ပြခဲ့ပြီး စိတ်တွၚ် ကၚ်းမွန်းချုံဒေသသို့ လူကိုယ်တိုၚ်သွားရောက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးလိုစိတ် တဖွားဖွား ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပါသည်။

နောက်(၃)ရက် အကြာတွၚ် မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ (ကၚ်းမွန်းချုံဒေသ) အတွၚ်းရေးမှူးဖြစ်သူ နိုၚ်ဌေးလွၚ်မှ သိလိုသမျှကို မေးမြန်းပြီး ဥက္ကဋ္ဌအား လာရောက်စေလိုကြောၚ်း ဖိတ်ခေါ်ရာ မွန်အမျိုးသားနေ့ကျၚ်းပသည့်အချိန်တွၚ် လုပ်ငန်းအခြေအနေကြောၚ့် လာနိုၚ်မည်မဟုတ်ကြောၚ်း၊ ကြိုတၚ်လာလျှၚ် လက်ခံနိုၚ်ပါက မိမိနှၚ့်အဖွဲ့ လာမည်ဖြစ်ကြောၚ်း ပြောကြားရာ အတွၚ်းရေးမှူးမှ ဝမ်းမြောက်စွာ ကြိုဆိုကြောၚ်း ပြန်လည်ဖြေကြားပါသည်။

ထို့နောက် မိမိနှၚ့်အတူ လိုက်ပါနိုၚ်မည့်သူများကို စုစည်းပြီး မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ (ကၚ်းမွန်းချုံဒေသ) ဥက္ကဋ္ဌနိုၚ်ဘမော်ထံမှ တယ်လီဖုန်းဖြၚ့် ဆက်သွယ်ရာ မိမိတို့အဖွဲ့ (၂၅-၁-၂၀၁၀) ရက်နေ့ နံနက် (၇:ဝဝ) အချိန်တွၚ် ရန်ကုန်မြို့မှ ထွက်ခွါမည်ဖြစ်ကြောၚ်း သတၚ်းပို့ခဲ့ပါသည်။

(၂၅-၁-၂၀၁၀)ကၚ်မွန်းချုံဒေသ
(၂၅-၁-၂၀၁၀) ရက်နေ့တွၚ် ဥက္ကဋ္ဌ နိုၚ်မၚ်းသောၚ်းသျှၚ်၊ ပြန်ကြားရေးမှူး နိုၚ်စိုးကြည်း၊ အဖွဲ့ဝၚ် (ကျောၚ်းဆရာ) နိုၚ်ညွန့်ဖေ၊ မွန်စာပေသၚ်ကြားရေးနှၚ့်လူငယ်ဆပ်ကော်မတီ အတွၚ်းရေးမှူး မၚ်းသန်းထွန်းတို့ လိုက်ပါလျှက် (၁၁-ဝဝ) အချိန်တွၚ် တောၚ်ငူသို႕ ရောက်ရှိသွားခဲ့ကြသည်။ ကားဆိုက်သည်နှၚ့် မွန်ပုဆိုး ဝတ်ထားသည့် ကၚ်မွန်းချုံဒေသ မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ (ကၚ်မွန်းချုံ) အတွၚ်းရေးမှူး နိုၚ်ဌေးလွၚ်း၊ ကျေးရွာဥက္ကဋ္ဌမှိဲးဆောၚ်ကြိုဆိုလျှက် မော်တော်ယဉ်ငယ်ဖြၚ့် တောၚ်ငူမှ (၁၈) မိုၚ် ဝေးသည့် ကၚ်မွန်းချုံဒေသသို့ ပထမအကြိမ် ရောက်ရှိခဲ့ပါသည်။

(၂၅-၁-၂၀၁၀) ညနေအချိန်တွၚ် မိမိအဖွဲ့နှၚ့် ကၚ်မွန်းချုံဒေသမှ လူကြီးလူငယ်အချို့နှၚ့် တွေ့ဆုံသည့် စကားဝိုၚ်းတွၚ် ရွာသားတိုၚ်း မွန်စကား မပြောနိုၚ်ကြ၍ ဝမ်းနည်းမိကြောၚ်း၊ ဥက္ကဋ္ဌနှၚ့်အဖွဲ့ လာရောက်သည်ကို ဝမ်းမြောက်ကြောၚ်း၊ ရွာမှ လူကြီးလူငယ် ကလေးများအားလုံ မွန်စကား ပြန်ပြောတတ်ချၚ်ကြောၚ်း၊ စိတ်ပါဝၚ်စားစွာ သၚ်ယူလိုကြောၚ်း ၀မ်းနည်းဝမ်းသာစကားပြောဆိုနေချိန်တွၚ် နိုၚ်ညွန့်ဖေအား အကဲခတ်ကြည့်ရာ မျက်ရည်မိုးများ ရွာနေသည်ကို တွေ့ရ၍ မေးရာ နိုၚ်ညွန့်ဖေက ယခုလို မွန်စကား မပြောတတ်သည့် မွန်ရွာ ရွာသူ ရွာသားများနှၚ့် တွေ့ဆုံရာတွၚ် မိမိစိတ် မွန်းကြပ်နေပြီး မွန်စကားကို မိမိကိုယ်တိုၚ် သၚ်ပေးနိုၚ်လျှၚ် ကောၚ်းမည်လား၊ မည်သို့ကူညီရမည်ကို စဉ်းစားရၚ်း မွန်စကား မပြောတတ်သည့်မွန်များ၏ ခံစားချက် ကူဆက်ပြီး မျက်ရည် မထိမ်းနိုၚ်ကြောၚ်း ရှၚ်းပြရှာပါသည်။

သားတို့သမီးတို့ ဘာလူမျိုးလဲ
(၂၆-၁-၂၀၁၀) နံနက် မွန်အရှေ့ရပ်ကွက် မွန်အလယ်ရပ်ကွက် မွန်အနောက်ရပ်ကွက်တို့ကို လှည့်လည်စဉ် ကလေးများ၊ လူလတ်ပိုၚ်း၊ လူကြီးပိုၚ်းများကို ဘာလူမျိုးလဲဟုမေးမြန်းရာ အားလုံးက မွန်လူမျိုးဖြစ်ကြောၚ်း၊ သို့သော် မွန်စကား မပြောတတ်ကြောၚ်း ဝမ်းနည်းစွာ ပြန်လည်ဖြေကြားပါသည်။

မျက်ရည်မိုးရွာသွန်းဖြိုး
(၂၆-၁-၂၀၁၀) နံနက် (၁၁-ဝဝ) နာရီအချိန်တွၚ် မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ (ရန်ကုန်) နှၚ့် မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ (ကၚ်မွန်းချုံဒေသ) တို့ မွန်အမျိုးသားနေ့ကျၚ်းပရေးဆွေးနွေးပွဲတွၚ် အစီစဉ် (၁) မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ (ရန်ကုန်) ဥက္ကဋ္ဌမှ အမှာစကား ပြောကြားပါသည်။ အစီစဉ် (၂) မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ (ကၚ်မွန်းချုံဒေသ) ဥက္ကဋ္ဌ နိုၚ်ဘမော် အမှာစကား ပြောကြားပါသည်။ စကားပြောနေစဉ် ခဏအကြာ အသံတိတ်သွားပါသည်။ အားလုံးက နိုၚ်ဘမော်ကို ကြည့်နေကြသည်။ ဥက္ကဋ္ဌမှ စကားပြောနေရၚ်း မျက်ရည်ကျကာ အသံမထွက်တော့ချေ။ အလားတူ ရွာသားများကို ကြည့်လိုက်ရာ ခေါၚ်းငုတ်လျှက် တချို့လူကြီး လူငယ်များလည်း မျက်ရည်တွေကိုယ်စီ ကျနေသည်ကို မိမိတို့အဖွဲ့မှ မျက်ရည်ဝဲလျှက် ကရုဏာသက်မိပါတော့သည်။

ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ နိုၚ်ပေါ်ငြိမ်းမှ အမှာစကားအပြီးတွၚ် ဥက္ကဋ္ဌနိုၚ်ဘမော်မှ ကျွန်တော် မွန်စကား မပြောနိုၚ်သည်ကို စဉ်းစားမိပြီး ဝမ်းနည်းမှုဖြစ်ပါကြောၚ်း၊ မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ (ရန်ကုန်) နှၚ့် ပြန်လည်တွေ့ဆုံသည့်အတွက် ဝမ်းသားကြောၚ်း၊ ဝမ်းနည်းဝမ်းသာဖြစ်ပြီး အလိုလိုမျက်ရည်မိုးရွာမိကြောၚ်း၊ ဤအဖြစ်မှ လွတ်မြောက်လိုကြောၚ်း ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ဆွေးနွေးပွဲအပြီးတွၚ် ကၚ်မွန်းချုံဒေသ၏ မွန်အမျိုးသားနေ့ဖြစ်မြောက်ရေးအတွက် မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ (ကၚ်မွန်းချုံဒေသ) သို့ မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ (ရန်ကုန်) မှ အလှူၚွေ ကျပ် ၁၅၀၀၀ ၊ မွန်စာပေသၚ်ကြားရေးနှၚ့် လူငယ်ဆပ်ကော်မတီ (ရန်ကုန်) အတွၚ်းရေးမှူး မၚ်းသန်းထွန်းမှ အလှူၚွေ ကျပ် ၁၅၀၀၀ ၊ စုစုပေါၚ်း ၃၀၀၀၀ ကျပ်အား လှူဒါန်းခဲ့ပါသည်။

ကၚ်မွန်းချုံဒေသ၏ သမိုၚ်းကြောၚ်းအကျဉ်း
ပဲခူးတိုၚ်း တောၚ်ငူခရိုၚ်း ထန်းတပၚ်မြို့နယ် ဇရပ်ကြီးကျေးရွာနှၚ့် (၁၀) လမ်းသာ ခြားသည့် ကၚ်မွန်းချုံရွာသည် လွန်ခဲ့သော ၁၉၁၄ ခုနှစ် (နှစ် ၁၀၀ ခန့်က) ရေကြည်ရာမျက်နုရာရှာသည့် မွန်လူမျိုးတစ်ဦးနှၚ့် ပအိုဝ်လူမျိုးတစ်ဦးတို့ ရောက်ရှိလာပြီးနောက် မွန်လူမျိုးတို့ လှည်းအစီး (၂၀) ကျော်ဖြၚ့် ရောက်ရှိလာပြီး ကၚ်မွန်းချုံနွယ် ပိတ်ပေါၚ်းများကို ခုတ်တွၚ် ရှၚ်းလၚ်းခြၚ်း၊ လယ်ယာမြေဖော်ထုတ်ခြၚ်းဖြၚ့် ကၚ်မွန်းချုံရွာဟု အမည်ထွၚ်ခဲ့သည်။

ကၚ်မွန်းချုံဒေသသို့ ဦးစွာ ရောက်ရှိခဲ့သော မွန်များမှာ မုဒုံ (ကမာစ)၊ မုဒုံ (တံခွန်တိုၚ်)၊ ဖားအောက် (ကြာအၚ်း)၊ ဘီလူးကျွန်း၊ သထုံ (လိပ်အၚ်း)၊ ပေါၚ်(ဖလပ်) ဒေသများမှ ပြောၚ်းရွှေ့လာကြကြောၚ်း သိရှိရပါသည်။

ရွာသက်တမ်းတစ်လျှောက်လူကြီးမှာ ပအိုဝ်လူမျိုးတစ်ဦးသာ အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုၚ်း မွန်လူမျိုးများသာ အစဉ်အဆက် ယခုအချိန်ထိ အုပ်ချုပ်နေဆဲဖြစ်သည်။ ယခုကျေးရွာဥက္ကဋ္ဌမှာလည်း နိုၚ်မြၚ့်ဆွေ ဖြစ်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးသာမက လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး၊ ပညာရေး များတွၚ် မွန်လူမျိုးတို့ကသာ ဦးဆောၚ်ဦးရွက်ခဲ့ကြောၚ်း သိရသည်။ မွန်လူကြီးများတွၚ် နိုၚ်ပန်လှိုၚ် (မော်ကွန်းဝၚ် ပထမအဆၚ့်)၊ မော်ကွန်းဝၚ် ဒုတိယအဆၚ့် ရရှိသူများမှာ နိုၚ်မော်ထွန်း၊ နိုၚ်အုန်းသား၊ နိုၚ်မြအေး၊ နိုၚ်သန်းမောၚ်း၊ နိုၚ်မောၚ်ချစ်တို့မှာ ကွယ်လွန်ကြပြီ ဖြစ်သည်။ ထိုရွာတွၚ် မွန်၊ ကရၚ်၊ ပအိုဝ်၊ ကယား လူမျိုးများ ရပ်ကွက်အလိုက် စုစည်းနေထိုၚ်သော ရွာတစ်ရွာဖြစ်သည်။ ထို့အပြၚ် တောၚ်ငူမြို့၊ ဇေယျဝတီ၊ သရက်တန်း၊ ကြို့ပၚ်သာ၊ ကျီတော်ဒေသများတွၚ်လည်း မွန်များ ပြန့်ကြဲနေထိုၚ်ကြကြောၚ်း သိရှိရပါသည်။

နှောၚ်းခေတ်မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ(ရန်ကုန်) နှၚ့် ကၚ်မွန်းချုံဒေသ
မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ (ရန်ကုန်) ဥက္ကဋ္ဌဟောၚ်း နိုၚ်ခၚ်မောၚ် (ကွယ်လွန်) လက်ထက် ကၚ်မွန်းချုံဒေသမှ နိုၚ်ပန်းလှိုၚ်(ကွယ်လွန်)တို့၏ဆက်သွယ်မှုကြောၚ့် မွန်စာပေသၚ်ကြားရေးအစီအစဉ် (၁-၁၉၈၂) ၃ လ မွန်စာပေသၚ်တန်းတွၚ် မၚ်အောၚ်လှိုၚ် (စက်မှုတက္ကသိုလ်)၊ မၚ်ကျော်မြၚ့် (တိ၊ကု၊မွေး တက္ကသိုလ်)တို့ သၚ်ကြားခဲ့ပါသည်။ ဒုတိယအကြိမ် (၁၈-၄-၁၉၈၃) ရက်နေ့မှစပြီး မၚ်းရွှေသိန်း(ဇၚ်ကျိုက်)၊ မၚ်းဝၚ်းအောၚ်(စိုက်ပျိုးရေး) တို့ တာဝန်ယူသၚ်ကြားခဲ့ပါသည်။ တတိယအကြိမ်(၁၇-၁-၁၉၈၄)ရက်နေ့မှစပြီး (၃)လ သၚ်တန်းကို မၚ်းခၚ်အောၚ်၊ မၚ်းနိုၚ်မွန်(ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်)တို့မှ တာဝန်ယူ သၚ်ကြားခဲ့ပါသည်။

ရန်ကုန်မြို့ သိမ်ဖြူကွၚ်းတွၚ် ကျၚ်းပသော (၃၆) ကြိမ်မြောက် မွန်အမျိုးသားနေ့တွၚ် ကၚ်မွန်းချုံဒေသမှ နိုၚ်သိန်းအောၚ် ဦးဆောၚ်ပြီး အခန်းအနားသို့ တက်ရောက်ခဲ့ဖူပါသည်။

ကၚ်မွန်းချုံဒေသရှိ မွန်တို့၏ကံကြမ္မာ
ကၚ်မွန်းချုံဒေသတွၚ် မွန်အိမ်ခြေ (၅၀၀)ကျော် လူဦးရေး (၃၀၀၀)ကျော် ရှိသည်။ မွန်ဘုန်းကြီးကျောၚ်း တစ်ကျောၚ်း၊ မွန်မူလတန်းကျောၚ်တစ်ကျောၚ်း၊ အထက်တန်ကျောၚ်းတစ်ကျောၚ်း စသည့်ဖြၚ့် ခြံကျယ်၊ အိမ်ကြီး၊ အိမ်ငယ်၊ လယ်ယာများဖြၚ့် ဖွံ႕ဖြိုး တိုးတက်နေသော ရွာကြီးတစ်ရွာဖြစ်ကြောၚ်း တွေ့နိုၚ်ပါသည်။

လူဦးရေး (၃၀၀၀) ကျော်ရှိသည့် မွန်ရွာကြီးတွၚ် မွန်လူမျိုးစိတ်ဓာတ် ရှိနေကြသော်လည်း မွန်စကား မပြောတတ်တော့ပါ။ မွန်စာဆိုလျှၚ် စာအုပ်သာ ရှိပါတော့သည်။

၂၀၀၉ ခုနှစ် ဒီဇၚ်ဘာလတွၚ် ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ၏ အစီရၚ်ခံစာသုံးသပ်ချက်အရ ကမ္ဘာပေါ်တွၚ် ဘာသာစကား ပေါၚ်း (၆၃၀၀)ကျော် ရှိကြောၚ်း၊ ၂၁ ရာစုနောက်ပိုၚ်းတွၚ် ဘာသာစကား (၅၉၀၀)ကျော် ပျောက်ဆုံးမည် ဖြစ်ကြောၚ်း၊ ဘာသာစကား(၆၀၀)ကျော်သာ ကျန်ရှိမည်ဖြစ်ကြောၚ်း ဖော်ပြသုံးသပ်ထာသည်ကို တွေ႕ရှိရပါသည်။ သို့ဆိုလျှၚ် ကျန်ရစ်မည့်ဘာသာစကား (၆၀၀)ကျော်တွၚ် မွန်ဘာသာစကား ပါ၀ၚ်နိုၚ်မည်လား။

မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှု၏နောက်ဆုံး အုတ်တံတိုၚ်းသည် မွန်သံဃာများဖြစ်ပါသည်။

ကၚ်မွန်းချုံဒေသ၏မွန်ဘာသာစကား မွန်စာတို့၏အုတ်တံတိုၚ်းသည် ကၚ်မွန်းချုံဒေသရှိ မွန်လူမျိုးကြီး၊ လူလတ်၊ လူငယ်နှၚ့် မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ (ရန်ကုန်နှၚ့်မွန်ပြည်နယ်များ) မွန်သံဃာတော်များတွၚ် တာဝန်ရှိသည်ဟု ယူဆမိပါသည်။

သို့ဆိုလျှၚ် ကၚ်မွန်းချုံဒေသရှိ မွန်လူမျိုး (၃၀၀၀) ကျော်အား မွန်စကား မွန်စာ တတ်မြောက်ရန် ရေရှည်စီမံကိန်းဖြၚ့် အကောၚ်အထည်ဖော် ဆောၚ်ရွက်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

နည်းလမ်းရှာဖွေကြစို့

• မွန်ပညာရေးဒါနရံပုံၚွေရရှိရေး။
• မျိုးချစ်မွန်သံဃာတော်များ ပေါ်ထွက်ရေး။
• မျိုးချစ်မွန်ကျောၚ်းဆရာများရရှိရေး။
• မွန်တစ်မျိုးသားလုံး ဤအဖြစ်မျိုး မကြုံတွေ့စေရန် မည်သို့ဆောၚ်ရွက်ရမည်နည်း။
• မွန်မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ်ရှိနေသော (ရွာသားတိုၚ်း၏ မှတ်ပုံတၚ်တွၚ် လူမျိုး ဖော်ပြရာတွၚ် မွန်ဟုဖော်ပြထားသည်) ကၚ်းမွန်းချုံဒေသရှိ မွန်များအာ မွန်စကား မွန်စာ ပြန်လည်တတ်မြောက်လာစေရန် မွန်တိုၚ်းရၚ်းသားအားလုံး ဝိုၚ်းဝန်းကူညီပံ့ပိုးကြရန် လိုပါသည်။
• ဓနအၚ်အား၊ ကာယအား၊ အကြံညာဏ်အားရှိသော မွန်သံဃာတော်များ မွန်မျိုးချစ်တိုၚ်းရၚ်းသားများ ပေါ်ပေါက်နိုၚ်ပါစေ။

ဆုတောၚ်လျှက်
နိုၚ်မၚ်းသောၚ်းသျှၚ်
ဥက္ကဋ္ဌ
မွန်စာပေနှၚ့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ (ရန်ကုန်)
ဖုံး ၄၀၀၃၄၆၊ ၃၇၅၅၉၀

လိက်တၟံမည် မၞုံပ္ဍဲဍုၚ်လဴတေံ တၞဟ်နသ္ဂောံဒှ်ဒတုဲဖဵုတၠပညာမည် မလ္ၚတ်တဴလိက်တၟံတအ်တုဲ အဲ ပတိုန်ထၜးကဵု ပ္ဍဲမုက်လိက်ဗလံက်လိက်ပတ်မည်ဏံရ။ လိက်တၟံဏံ ကလိဂွံနၚ် နူမာံဗဳထဝ်(ရးဇြာ)။ ပရူဒဒှ်လိက်တၟံဏံ တၠပညာပြၚ်သေတ် မၞုံယၟု(E.Guillon) ချူလဝ် ဗတ်ဘာသာပြၚ်သေတ်တုဲ အဲ ဗှ်ဟွံဒး။ ဗွဟ်လိက်ဂှ် ဟွံဒးမ္ဂး ဟွံတီပရူဒဒှ်လိက်တၟံဏံ မိက်ဂး။
လိက်တၟံဏံ နွံပ္ဍဲတိုက်ထၜးပျးဘာဟဝ်ဖြခေဲ၊ ဍုၚ်ဝၚ်ကျာံ၊ ကၟိန်ဍုၚ်လဴ
သၟိက်ဂွံပံက်ဗှ် ပရူဒဒှ်မုက်လိက်တၟံဏံ ဗတ်ဘာသာအၚ်ကလိတ်မ္ဂး ပံက်ဗှ်ဒၞဲါဏံညိ။ သၟိက်ဂွံဗှ် ပရူဒဒှ်မုက်လိက်တၟံ တၠပညာပြၚ်သေတ် မၞုံယၟု Guillon Emmanuel မပံက်ထၜးလဝ်အဓိပ္ပဲါလိက်တၟံ၊ အက္ခရ်လိက်တၟံ ညးမကၠာဲထၜးလဝ် နအက္ခရ်(Roman)မ္ဂး ပံက်ဗှ်ဒၞဲါဏံညိ။ မအက္ခရ်လိက်တၟံ လတူဂှ် တၠပညာပြၚ်သေတ် (E.Guillon) ချူထၜးလဝ် နအက္ခရ် (Roman) သၟဝ်ဏံရ။
မအက္ခရ်လိက်တၟံဝွံ နအက္ခရ်ခေတ်လၟုဟ် သ္ဒးချူမ္ဂး အဲ ချူထၜးကဵုဗွဲသၟဝ်ဏံရ။ ဗၠေတ်ဒၟံၚ်ရောၚ် ယဝ်သ္ဒဟ် သၠးအခေါၚ်ကုအဲညိ။

ကြိယာကၟက်လ္ၚဵုတံဂှ် ခါရပြံၚ်ဗဒှ်မနာံမ္ဂး အယာံမာတ် မဖျာ်တရးပတိတ် အက္ခရ်ကၟက်ဂှ် ဒှ်အာမနာံရ။ ၜိုန်ဂှ် ကြိယာကၟက်ဂှ် ယဝ်ဒှ်ဂကူအကမ္မကကြိယာမ္ဂး ဖျာ်တရးပတိတ် အက္ခရ်ကၟက်ဂှ်တုဲ ဒှ်အာဂကူသကမ္မကကြိယာလေဝ် နွံကီု။ နဲဂှ်ဂှ် ပ္ဍဲဒၞဲါဏံ ဟွံဟီုဏီရ။ စိုပ်အခန်ဍေံတေံမ္ဂး ချူထၜးကဵုပၠန်။ နူကြိယာကၟက်လ္ၚဵုတံ ဖျာ်တရးပတိတ် အက္ခရ်ကၟက်ဂှ်တုဲ ပြံၚ်ဒှ်အာမနာံဂှ် နွံၜါဗီု။

၁} ဖျာ်တရးပတိတ် အက္ခရ်ကၟက်။
၂} ဖျာ်တရးပတိတ် အက္ခရ်ကၟက်ဂှ်တုဲ အကြာအက္ခရ်တမ်ကဵုအက္ခရ်ကၟက်ဂှ် ဆတ်စုတ် အက္ခရ်ဂစိုတ် (မ်)။

ပၞောဝ်ၜါဂှ် နဲမုက်ဂၞန်(၂)ဂှ် တၟံမကြိယာ လုပ်ကဵုနဲဂှ် ဖအိုတ်ဟွံသေၚ်။ မနာံကြိုတ် မလၟောဝ်ကၠုၚ် နူကြိယာကၟက်တုဲ မလုပ်ကဵု နဲမုက်ဂၞန်(၂)ဂှ် ဗၞတ်အဲမဆဵုတီလဝ်ဂှ်ဟေၚ် အဲ ချူထၜးကဵုရ။ သ္ၚဳရံၚ်သ္ၚိအၚ်သၟဝ်ဏံညိ။ မနာံကြိုတ် မလုပ်ကဵုနဲသီုၜါဗီုဂှ် လဆောဝ်မ္ဂး ကံက်အဓိပ္ပဲါတုပ်၊ လဆောဝ် ကံက်အဓိပ္ပဲါဟွံတုပ်၊ ပ္ဍဲအရာမကံက်အဓိပ္ပဲါဂှ် လဝ်စိုတ်ဗွဲတၟေၚ်ညိ။

မကြိယာကၟက်လ္ၚဵုတံ နဲမဂွံပြံၚ်လှာဲဗဒှ် မနာံ၊ နာံဝိသှ်ေ
မကြိယာ	နာံ၊ နာံဝိသှ်ေ (၁)	နာံ၊ နာံဝိသှ်ေ(၂)
ကျိုၚ်	ကယိုၚ်၊ ကယျိုၚ်
ကြာၚ်	ကရာၚ်
ကြိုက်	ကရိုက်
ကြေန်	ကရေန်
ကြာပ်	ကရာပ်၊ တရာပ်
ကြတ်	ကရတ်၊ တရတ်
ကြီု	ကရီု	ကမြီု
ကွာ်	ကဝါ်၊ တဝါ်
ဂြဴ	ဂရဴ	ဂမြဴ
ဂြိုၚ်	ဂရိုၚ်
ဂြဲ	ဂရဲ (ဇုက်ဂရဲ)
ကွာတ်	ကဝါတ်
ဂၠု၊ ဒၠု	ဂလု၊ ဒလု	ဒမၠု
ဗၠိုပ်	ဗလိုပ်
ပၠိုတ်	ပလိုတ်
ဂျိ	ဂယိ	ဂမျိ
သြိၚ်	သရိၚ်	သမြိၚ်
ပြာပ်	ပရာပ်
ဇြာဲ	ဇရာဲ	ဇမြာဲ (မၞိဟ်ဇမြာဲ)
ကျ	ကယျ	ကမျ
ဂွ	ဂဝ
ဂၠိ၊ ဂၠေံ	ဂလိ၊ ဂလေံ
ဒွိၚ်	ဒဝိၚ်
ဂြာံ	ဂရာံ
ဂြီု၊ ဒြီု	ဂရီု၊ ဒရီု	ဂမြီု၊ ဒမြီု (နဒးနွံကဵုဂမြီု၊ ဒမြီုတက်ကျာရၚ်သ္ကံ၊)
ဒၠေါၚ်၊ ဂၠေါၚ်	ဒလောၚ်၊ ဂလောၚ် (ဒၞေါၚ်၊ ဂၞေါၚ်)
ဒၠေၚ်၊ ဂၠေၚ်	ဒလေၚ်၊ ဂလေၚ်
ပြၚ်	ပရၚ်
ပြဟ်၊ ပြေဟ်	ပရဟ်၊ ပရေဟ်
ဂြောပ်	ဂရောပ်
ပြဲ	ပရဲ
ပၠာဲ	ပလာဲ
ကွိုၚ်၊ ကွုဲ	ကဝိုၚ်၊ ကဝုဲ
ပျး	ပယး၊ ပယျး
ဗျိ	ဗယိ	ဗမျိ
ဗျု	ဗယု	ဗမျု
ဗျဵု	ဗယဵု	ဗမျဵု
ဗြု၊ ဗြန်	ဗရု၊ ဗရန်	ဗမြု၊ ဗမြန်
တွဟ်၊ တွံ	တဝှ်
ကြံၚ်၊	ကရံၚ်၊ တရံၚ်	တမြံၚ်
ဒြိပ်၊ ဒြေပ်	ဒရိပ်၊ ဒရေပ်	ဒမြိပ်၊ ဒမြေပ်
ကျဝ် (ကျိုၚ်ကျဝ်)	ကယဝ်၊ ကယျဝ်(ကယိုၚ်ကယျဝ်)
ခြာ	ခရာ	ခမြာ
ကြာတ်	ကရာတ်	ကမြာတ်၊ တမြာတ်
ပြိုက်	ပရိုက်
ပြာ်	ပရာ်
ကြဴ(ကြာတ်)	ကရဴ(ကရာတ်)	ကမြဴ(ကမြာတ်)
သၟာန်	သမာန်	(ခေတ်တမၠာ = သုံမာည်၊ သုံမာန်)
ဒၠိ	ဒလိ	ဒမၠိ
ဒၠေံ	ဒလေံ	ဒမၠေံ
ဂၠိန်၊ ဒၠိန်	ဂလိန်၊ ဒလိန်
ဂၠါန်၊ ဒၠါန်	ဂလာန်၊ ဒလာန်	ဒမၠာန် (ကၞုဲဒမၠာန်)
ပြာန်	ပရာန်
ပြီု	ပရီု
ဂွဳ	ဂဝဳ
ပြောဟ်	ပရောဟ်	ပမြောဟ်၊ (မွဲပမြောဟ်ဍာ်)
သ္ဇိုၚ် (ဇြိုၚ်)	သဇိုၚ်
ဇြုၚ်	ဇရုၚ်	ဇမြုၚ် (သ္ၚိဇမြုၚ်၊ သ္ၚိဇရုၚ်၊)
ဂြ	ဂရ	ဂမြ (စံၚ်ဇွ ဂြဇုတ် = စွံၚ်ဇွ ဂမြဇုတ်)
ကၠုၚ်	ကလုၚ်၊ တလုၚ်	တမၠုၚ်
ကျောဝ်	ကယောဝ်၊ ကယျောဝ်
ခၠေဝ်	ခလေဝ်	ခမၠေဝ် (အရေဝ်ခမၠေဝ်)
ဂြိၚ်၊ ဒြိၚ်	ဂရိၚ်၊ ဒရိၚ်	ဂမြိၚ်၊ ဒမြိၚ်
ဗျံက်	ဗယံက်
ဂၠတ်	ဂလတ် (ဂၞတ်)
ကျူ	ကယူ (ကယူကၠဵု)	ကမျူ
ဗြိုက်	ဗရိုက်	ဗမြိုက် (သၠဗမြိုက်၊ တၞံကဝ်သၠဗမြိုက်၊)
ကၠာတ်	ကလာတ်၊	ကမၠာတ်၊ တမၠာတ်
ဇၞး	ဇနး	ဇမၞး
ကြာန်	ကရာန်	(ကြာန်စုတ်ဂါကံ = ကရာန်ဂါကံ)
ပြေ	ပရေ
ကၠောန်	ကလောန်	ကမၠောန်
ဒြာတ်	ဒရာတ်	ဒမြာတ်
ဒၠိၚ်	ဒလိၚ်
ဇြ	ဇရ	ဇမြ (ဇမြ ပ္ကဴ)
ကြအ်	ကရအ်၊ တရအ်	တမြအ်
ဂြေၚ်	ဂရေၚ်	ဂမြေၚ် (ဗရုဂမြေၚ်ဂၠဴ ဗြုတဴကြုကြု၊ ဂၠဴဂမြေၚ်ချောဲ၊)
ပၠဳ	ပလဳ	ပမၠဳ
ကၠၚ်	ကလၚ်၊ တလၚ်	ကမၠၚ်၊ တမၠၚ်
ဂြး	ဂရး

တန်ကၠေံဆဏံကၠာရ။ မကြိယာကၟက် မပြံၚ်ပမနာံ နကဵုနဲဝွံဂှ် နွံတဴ ဂပ်ဂလိုၚ်ဏီ။ မကြိယာလ္ၚဵုတံဂှ် ဟိုတ်နူဟဂွံဆဵုကေတ်လဝ် မနာံဍေံတုဲ ပ္ဍဲဒၞဲါဏံ ခၠန်စွံလဝ်ကၠာ။ ချပ်ဂြၚ်တီကေတ် နညာဏ်ဇကုဇကုညိ။

လိက် ခၞိၚ်ကျာ်မုဋ္ဌော ဍုၚ်ဗဂေါဝွံ လက်ထက်အၚ်ဂလိတ် မစၟိန်ပြမာန်လဝ်တေံ အၚ်ဂလိတ်တံ ကေတ်ဏာ ဍုၚ်ကာလကတ္တာ ကၟိန်ဍုၚ်အိန္ဒိယတေံတုဲ ဗွဲကြဴဏံ ကလေၚ်ကေတ်ဖျဴနၚ်တုဲ လၟုဟ် နွံဒၟံၚ် ပ္ဍဲတိုက်ထ္ၜးဝၚ် ဂၠံၚ်ကျာ်လဂုၚ်တေံ။ လိက်ခၞိၚ်ဝွံ ဒှ်ကွတ်တဲသၟိၚ်မန်ဟံၚ်သာဝတဳ ခေတ်လက်ကရဴအိုတ်ရ။ လိက်ခၞိၚ်ဝွံ တက်လဝ်ကဵုအက္ခရ်နာဍူ။ မိတ်သဟာဲ သၟိက်ဂွံဗှ်ဇၟန်လိက်ဝွံမ္ဂး ကေတ်အက္ခရ် နာဍူ Padauk ဒၞဲါဏံညိ။This post uses Padauk font. Please click the link above. After installing the font, the post appears in a correct form.

၁ } စိရံ တိဋ္ဌန္တု သာသနံ။ ။ ကျာ်တၠလျး ၆ ဂၚေင်စရိတ် ပျးဒိုဟ် ရးမညဒေသ ဟံင်သာ၀တီ။ ပ္ဍဲဂိၝကာလဥတု ကျာ်ကောံကုအရှန်ဂမၠိုင် ကၠုင်စိုပ် ဂၞဴဗ္တီ ဇရေင်တၟံသုဒဿနမြင်သီတ။ ကာလဂှ် ကျာ်တီလမနွံပိုန် ဒက်ထဝဲါဇမၞး ဂတမုက္ခဝါ ဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်။ မှာထေသာရိပိုတ် သကိုပ်ပၞာန်ဓဝ် ဒၟံင်ဒိုဟ်သမၠုင်ကျာ။ မှာထေမုဂ္ဂလာန် ဒၟံင်သၟဝ်ကျာ။ မှာထေကဿပ ဒၟံင်ဒစိုဟ်နေရတိ။ မှာထေ

၂ } ကစ္စာဲ ဒၟံင်ဒစိုဟ်ဗာယပ်ကျာ်။ မှာထေအနန်၊ မှာထေဂ၀မ္ပတိ၊ မှာထေအနုရုဒ္ဓ ဒၟံင်ဗၟံက် ဒစိုဟ်မုက္ခဝါကျာ်။ သက်သမိင်ဂှ် အဂ္ဂသာ၀က သီုအရှန်ဂမၠိုင် ဒၟံင်လၟေင်လၟေင်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တၠလျး ၆ ပျးလဝ် ဗွဲဒိုဟ်အနာဂတ်ဂတ ဒၞဲါဝွံ မှာစေတီမွဲ သ္ဒဟ်ဟေင်။ ဓာတ်အဲ ၁၂ ဒၟံင်ပ္ဍဲဥပ္ပစာဝွံ။ ဓာတ်သော်အဲ ၈ တၞုင်တန်။ ဓာတ်အဲ ၂၀ ဒၟံင်ဟေင် သ္တန်။ ဒၞဲါမှာထေသာရိပိုတ်မဒၟံင်ဂှ် သ္ဒဟ်ထာန်သုပတိတှိ

၃ } တဥပနိသယမဟာစေတီင်္ဟေ။ ဒၞဲါမှာထေကဿပမဒၟံင်ဂှ် သ္ဒဟ်သတန်ထာန်ပူဇာနိယပရိဘောဂ စေတီဟေင်။ ဒၞဲါမှာထေကစ္စာဲမဒၟံင်ဂှ် သ္ဒဟ်ဒတဴသုပနိဿယပရိယတ္တိဓမ္မဝါဒဂရဟေင်။ ပ္ဍဲထာန် မှာထေမုဂ္ဂလာန်မဒၟံင်ဂှ် သ္ဒဟ်ဒတဴသမဟိဒ္ဓိကအဂ္ဂစ္ဆာသယဟေင်။ ထာန်မှာထေအနန်မဒၟံင်ဂှ် သ္ဒဟ်သု[မ္ပန္နသ]ကလရာဇာဝံင်သရိယ သ္ဒဟ်ဒမံင်ဨက

၄ } ရာတ်ဂမၠိုင်။ ဒၞဲါဝွံ ဍုင်မွဲသ္တန်၊ ဟံင်သာ၀တီ ပြာကတ်ဗွဲယၟု။ ပ္ဍဲပထၟမဝါရ သၟိင် ၁၇ ဒတောဝ်၊ ဒုတိယဝါရ ၃ ဒတောဝ်၊ တတိယဝါရ ၇ ဒတောဝ်၊ စတုတှဝါရ ၃ ဒတောဝ်၊ ပဉ္စမဝါရ ၇ ဒတောဝ်။ ဗဓိရော သသော ဗာလောစ။ ဂနေစဟိ ဒုကတထာ မစ္စော သေနာပတိ သတ္တ၊ ပဉ္စဝါရ အကာရယိ။ လၟေင်နွံပ္ဍဲပါဠိ ပျးဒိုဟ်ပါင်ကျာ်တီလမနွံကုပုန် ပ္ဍဲသာသနာ ၂၂၉၀ သၞာံ၊ သက္ကရာတ်ဍုင် ၁၁၀၈

၅ } သေနာပတိရာဇ် ပသၟိင် မင်မွဲဓဝ်စဟ်ပြကာ၊ ဍုင်ရးနိဂီု သ္ဂေဟ်သွဟ်ရာင်ဆာဲ။ သၟိင်ဨကရာတ် သၟိင်ဥပ္ပရာဇာ၊ ရာဇ၀င်သၟိင် မဟာအမာတ် ဒဴဗညာ သေထီ သမ္ငေဟ် ညးလွေဟ်ဂမၠိုင် ဂွံပ္တုဲ ဓဝ်ကုသဵု ဗဂဵုသာသနာ ဗွဲမလောန်။ ဒၞဲါမှာထေသာရိပိုတ်မတွဟ်ဓဝ်ပထာန် နူဨကရာတ်တမၠာ ခနှံဗ္ဒဟ်လဝ်ဇြပ် သီုပနှင်ဓဝ် တြက်ကၠုင် ဒဵုစိုပ်သာသနာ ၂၂၉၀။ ဇြပ်ပထာန်ဂှ် လီုအာတုဲ သၟိင်ဓဝ်ဇၞော် တၠပါ

၆ } ရမီ တတြီဇှ် ညးမပြဲလောန် ပျးဒိုဟ် နွံကဵုသၟိင်ဥပ္ပရာဇာ မခနှံတုဲ၊ ပ္ဍဲသာသနာ ၂၂၉၂၊ သက္ကရာတ်ဍုင် ၁၁၁၀၊ ဂိတုပုဟ် ၁၄ မၟံက် တ္ငဲ ၆ ဒေံတၠညးသၟီဥပ္ပရာဇာ ခနှံဇြပ်ပထာန် ဒယိုင်အတဟ် ၄၀ ဒယိုင်အဓါတ် သီုတမြောတ်ဒယိုင် ၉၀၊ ခနှံတုဲ ပ္ဍဲသက္ကရာတ် ၁၁၁၁ ဂိတုပသာ် ၅ မၟံက် တ္ငဲ ၁၊ ဗဳသ္ကဝ် ပရန် မစိုပ်ရာပ် မဆိုက်ဗ္ဒက် ပ္ဍဲတွပ်ဒွက်နိုတ်တံဂှ် ကဵုခနှံရုပ်ကျာ်ပတ္တိမာရုပ် ၂ ဇကု ထဝဲါ ၆ သာံဒံင်အစာ၊ သလုင် ၆ သာံဒံ

၇ } င်အစာ၊ ကဵုရပ်သြာန်ဗ္ကေတ် ထဝ်အပၠိတ်။ အယံင်အလာဂအီလမၠာ် တုပ်တဴရဴကျာ်ဂမျိုင်ကီု။ ပ္ဍဲပၞင်ဇၞော်အသၟဝ်ဂှ်လေ ကဵုခနှံလဝ် ရုပ်ကျာ်တြဲ ၂၈၊ ဒကဴ ၄ ဒိုဟ် ကျာ်ထဝဲါဇမၞော် ၂ ဇကုဂှ်လေ ရုပ်အရှန်အသဳတိသာ၀က ၄ ဇကု သီုကဵုမဂ္ညိာတ်ဒးရး ဖျေဟ်သြာန်ဗ္ကေတ် ထဝ် ရေင်တွဳဒၟံင်ဝုတ်ဒိုဟ်ကျာ်ဇၞော်။ ခါဂးဇြပ်ပ္ထာန်ဇၞော်ဂှ်လေ အစာဗိက္သဝ် ဓဇဲ ပါန်မုတ် မဆိုက်ဗ္ဒက် ပ္ဍဲသၞတ်ဗၜတ်ပစပ်ပရာပ် မဂ္ညိာတ်တဴ သီု

၈ } ဒြင်ကာဲကရာံ ရုပ်ပ္ကဴသၠနာနာသာ် ကဵုခနှံတုဲ ဗွဲပွဳပဝူအပ္ဍဲမ္ငး ၄ ဒိုဟ် ၈ ဒိုဟ်တံဂှ် ကဵုရပ်သြာန်ဗ္ကေတ် ထဝ်အပၠိတ် ရုပ်ရဴပ္ကဴသတ်ပုံဇဝ် တဝ်သၠ ဂဵုလဟဵုလ္စး လျးဗ္စီခနှတဴ ရဴဇြပ်သုဓမ္မ ပ္ဍဲဇရေင်ကျာ်စောလာမူနိ ပ္ဍဲဍုင်သွဝ်ကီု။ ဗွဲအပ္ဍဲမ္ငးဇြပ်ကီုလေ သၟက်သတ္တံဂမၠိုင် ညာတ်တုဲ ဂွံသံင်ဝေဂဂှ် လၟေင်ဘုံဗြီု ဘုံသွဝ် ဘုံအပဲါ ၄ သီုဇာတ် ၅၀၀၊ ဇာတ် ၁၀၊ ဗွဲလၟေင်လၟေင်အုပ္ပတိ က္တဵုဒဒှ်ဂုန်ဒုဟ်ဂှ် အစာပါန်ခီတံ ချူသၜို

၉ } န် ခနှံလဝ် နကဵုမှင်ထဝ် ဇာဲၚုလစ္မံက်ဗ္တာင် ဍာ်ဂအုဲ မဂၠိုင်ကဵုသာ် မစိစောန်ဒးရး ကဵုချူခနှံလဝ်တုဲ။ ပ္ဍဲသက္ကရာတ် ၁၁၁၄၊ ဂိတုမာ် ၁၅ မၟံက် ဖာပ်သင် ၅၀၀။ အပေါတ်ခရိခရာ မသာဓာကဵုဂမှီ မပ္တံသပိုင် သ္ငာ သကိုပ်ခါယဗန် ဗဗေင် နိင် တနိင် ထဍိုဟ်ဍာ်။ ပဲါနူဝွံ အပေါတ်ဒါန်မဂၠိုင်ကဵုသာ် စီရေင်တုဲ နကဵုတွိင်တွိုက်ဒယေဟ်လေဟ် မဂၠိုင်ကဵုဘာသာ ဝေင်ပေဲါ ဒုင်သဘင် ၃ တ္ငဲ စရိုဟ်ဍာ် သလးကဵုဒါန်ကဵုဂမှီ ဗမၞး

၁၀ } တမၠင်လအာတ်တံ။ ပ္ဍဲညးမကၠုင်သဂီုပေဲါတံဂှ်လေ ယာတ်အုပ်တဴပၠးဂၠး ဖျေဟ်ကဵုလာပ်ဇီအိုတ်။ ပ္ဍဲသာသနာ ၂၂၉၈၊ သက္ကရာတ် ၁၁၁၆၊ ဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ပၞင်ပတ္တိမာရုပ်ဂှ် ဒမံင်မှာထေသာရိပိုတ်မတွဟ်ဓဝ်ပထာန် ဒၞဲါဂအာင်တၞံဂှ် ခနှံပၞင်ပြာသာတ် ၉ ဘုံ မဂ္ညိာတ် နတန်ရိုန် ထာန်ထာ ရုပ်ရဴပ္ကဴသတ်နာနာ ကဵုသၟာပါန်မုတ်တံ ပုတ်ခမှံဗ္ဒဟ်တုဲ သၟာဗ္ကေတ်သြာန် လံက်ဗ္ဂောဝ် ဗ္ကေတ်သြာန်တုဲ သၟာထဝ်တံ လံက်ထဝ်အပၠိတ် သီု

၁၁ } လျး လ္စးဒဟဵု ဂဵုခၠင် ဂ္ညိာတ်ညေံညံ လစတ်လၜတ်လမောဝ်တဴ ရဴပြာသာတ်မှာပနာဒကီု။ ပ္ဍဲသာသနာ ၂၂၉၈ သက္ကရာတ်ဍုင် ၁၁၁၆ ဂိတုဂထိုန် ၁၄ စွေက် တ္ငဲ ၃ ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာဇြပ်ဂှ် ခနိင်မွဲ လျိုင်သၠာ် ၇၀၀ ကဵုသၟာသောန်တံ သောန်ခနှံတုဲ ထၜုတ်ပ္တန်လဝ်၊ ဇြပ်ပထာန် ပၞင်ဓဝ်ပတ္တိမာရုပ် သုတ်ဇာတ်သီခနိင် နတြီဇဟ်အဲဥပ္ပရာဇာ မဂနှံလဝ် ကာကုသဵု ဂွံဇိုန်ပိုန်ကဵုမိအံက် မအံက်အဲ၊ ဇိုန်ပိုန်ကဵုကောအဲ သၟိင်ဓဝ်ဇၞော်တၠ

၁၂ } ပါရမီ တၠတြီဇဟ် ညးမပြဲလောန် ဒဵုတဝဵုသင်ခရ ၁၂၀ ပြဲ ကဵုဂွံမင်မွဲသတ်ဍုင်ရးနိဂီု ယိုက်ဒိုက်င်္မမွဲသာသနာ သီုဗဗွဲဓဝ် လတူနန်ထဝ် သၟဝ်တ္ဍိုင်ဗ္တာင်ညိ။ ။ဇိုန်ပိုန်ကဵုညးမဒဟ်ဒတောဝ် တၞောဝ်ဝေါင်သ ရာဇ၀င် မာတာကုလာ ပိတုကုလာ၊ ဇိုန်ပိုန်ကဵုသၟိင်မဟာအမာတ်ဒဴဗညာ၊ ဇိုန်ပိုန်ကဵုသေထီ သမ္ငေဟ် ဂဟပ်ပတိ ညးလွေဟ်ဂမၠိုင်။ အဲပၠန်လေ တြီဇှ်ဂွံခနှံလဝ် ကာကုသဵုတံဝွံ လံသ္စိုပ်နိဗှာန်

၁၃ } ဗဟူသူတော အနန္ဒောစ၊ ဗဟူဓမ္မော သာရိပုတ္တော။
မဟိဒ္ဓိကော မုဂ္ဂလာနော၊ ပုည၀န္တော သိ၀လိထေရော
၀ဏ္ဏ၀န္တော ကစ္စာယနော၊ ဒိပ္ပစက္ခု အနုရုဒ္ဓေါ။
အရောဂေါ ဗာကုလထေရော၊ ဝေသန္တရ သမောစာဂေါ။
အာယုဒိဃော နေမိရာဇာ၊ မေလိန္ဒေန သမံ ပုစ္ဆာ။
နာဂသေနာ ဝိဝဇ္ဇနာ၊ ဘဝေ ဘဝေ ဘ၀တု မေ။
ဗုဒ္ဓေါ ဟောတု အနာဂတေ။ ။ဇၟာပ်

၁၄ } ဇၟာပ်ဘဴဘ၀ ဆမဂၚေင်ဒၟံင် ပ္ဍဲသံင်သာဝွံဂဟ် တိုင်ရာဒနာမိက်ဝွံ ပိုန်မၞိဟ် ပိုန်သွဝ် မန္ဓာတ်စက္က်၀ဝ် ကိုဝ်ဂွံစသိုင် ဍိုက်ပေင်တုဲ၊ ကနတ်တဲ ဒဒဟ်ပါရမီသဗ္ဗညုတညာန် ကဵုဍိုက်ပေင်တုယ် သတ်မတၞီဂၠက်ဒၟံင် ပ္ဍဲသြဃ ၄ ဂဟ် ကိုဝ်ဂွံဟံင်ဖျဴဗစိုပ် ကမိန်ဍုင်ဇၞော်နိဗာန် ထာန်မဒှ်ဇနူကျာ်အရှန်တမၠာညိ။

လိက်ခၞိင်ကျာ်မုဋ္ဌော ဍုင်ဗဂေါဝွံ လက်ထက်အင်ဂလိတ် မစၟိန်ပြမာန်လဝ်တေံ အင်ဂလိတ်တံ ကေတ်ဏာ ဍုင်ကာလကတ္တာ ကၟိန်ဍုင်အိန္ဒိယတေံတုဲ ဗွဲကြဴဏံ ကလေင်ကေတ်ဖျဴနင်တုဲ လၟုဟ် နွံဒၟံင် ပ္ဍဲတိုက်ထ္ၜး၀င် ဂၠံင်ကျာ်လဂုင်တေံ။ လိက်ခၞိင်ဝွံ ဒှ်ကွတ်တဲသၟိင်မန်ဟံင်သာ၀တဳ ခေတ်လက်ကရဴအိုတ်ရ။

လိက် ခၞိၚ်ကျာ်သၚ်လာန်ဝွံ တက်လဝ်ကဵုအက္ခရ်နာဍူ။ မိတ်သဟာဲ သၟိက်ဂွံဗှ်ဇၟန်လိက်ဝွံမ္ဂး ကေတ်အက္ခရ် နာဍူ Padauk ဒၞဲါဏံညိ။
This post uses Padauk font. Please click the link above. After installing the font, the post appears in a correct form.

၁ } တိလလောက်ပိ ပပရိနိဗ္ဗာန် ၜါလ္ငိမ်ဒပဟ်စောဟ်စၞာမ် တရဴဂတု ၜါစောဟ်ၜါတ္ငဲ ကလိအာတုဲ၊ ပ္ဍဲဂတုမြိက္ကသိုဝ် ဒပဟ်မမံက် တ္ၚဲသောက် လက်မကဝ်၊ သၟီမွဲမဟိမုသိင်ဂသူရ မပ္ကင်ရင်တဴ ဍုင်မဟ်လမ္လိုမ်၊ မွဲကိုတ်တရဴလက္က်ကသာပ် သလးတုဲ၊

၂ } မသောန်ဂနိင်ဝေါအ်။ နအနုဘဴကုသိုဝ်ဝွံအ် ဗြဲပ္ဍဲကာလ၀ဿကာလဥတု ကိုဝ်ဂူတဴဒမ္လိညိ။ သၟိင်ဂမ္လိုင် တိဇနောက် ပဗွဲဓဝ် ကိုဝ်ပပ္ကင်ရင်တဴညိ။ သတ်ဂမ္လိုင် ပ္ဍဲရတ်ပိ ကိုဝ်င်္သ္ဇုတဴဒမ္လိ၊ မလှိင်တဴ ပ္ဍဲကုသိုဝ် မနွံတံဍေဟ်ဒါန် ကိုဝ်ဒဟ်တဴဒမ္လိညိ။

၃ } ကာလေ၀ ၀ဿန္တု သဒါ ပယောဒါ။ ဓမၞေန ပါလေန္တု မဟီမဟိန္ဒာ။ သတ္တာ၀သန္နာ ရတနတ္တယသၟိံ။ ဒါနာဒိ ပုညာဘိရတာ ဘ၀န္တု။ သဒါ ရက္ခန္တု ရာဇာနော။ ဓမၞေနေ၀ ဣမံ ပဇံ။ နိရတာ ပုညကမၞေန။ ဇောတေန္တော သတ္ထာ သာသနံ။ ဣမေစ ပါဏိနော သဗ္ဗေ။

၄ } သဗ္ဗဒါနိရုပဒ္ဒဝါ။ နိစ္စံ ပဏျာနသပ္ပါ။ ပပ္ပေါန္တု အမတံ ပဒံ။ သက္ကရာတ် ၈၈၉။ ခေမာ၀။
သၟီမပ္ကင်ရင်ဍုင်မဟ်လမ္လိုမ် မလောန်အာတုဲ မဂေါအ်ပတလယာန်စိင် ညံင်သၟဳသိင်ဂသူရ မပ္ကင်ရင်
မဟ်လမ္လိုမ် ဟမွဲ။